DHA ve EPA konusuna iki soru ile konuya gireceğim: Biri; Eskimolar neden kalp ve romatizmal hastalıklar başta olmak üzere, astım gibi endüstriyel ülkelerde sık görülen pek çok hastalığa karşı daha dirençlidirler?
Bu sorunun cevabı şudur: Eskimolar doymamış yağları içeren balıketleri ve deniz memelilerinin yağlarını yaygın olarak tükettikleri için.
İkinci sorum ise şudur: Neden Omega-3 yağ asitleri, beynin yüksek performansa ulaştırmanın ve zihinsel performansınızı optimize etmenin anahtarıdır?
Bu sorunun cevabı da şudur: Omega-3 yağ asitlerinden olan DHA ve EPA, zihinsel performansınızı yeni bir düzeye çıkarmanıza yardımcı olduğu için…
Üçüncü sorum ise; DHA ve EPA’nın sahip olduğu bu mucizenin sırrı nedir?
İşte yanıtlar:
1-) Zihinsel Gücünüz için DHA ve EPA
Beyin, bildiğiniz gibi, yüksek oranda su içerirken, aynı zamanda önemli oranda yağdan oluşur. Kuru maddenin %30’u tek başına DHA’da bulunmaktadır. Bu konuda doktorlar ve araştırmacılar “Zihinsel performansınız için düzenli olarak omega-3 yağ asidi DHA tüketmeniz” gerektiğini tavsiye ediyorlar.
Dokosaheksaenoik asit (DHA) ve eikosapentaenoik asit (EPA), üç Omega-3 yağ asidinden ikisidir. Çoklu doymamış yağ asitlerine aittirler. Temel yağ asitleri vücut tarafından üretilemediğinden besinler yoluyla alınmaları gerekir.
Vejetaryenler için önemli bir ipucu ise yağ asitlerinin kabuklu yemişlerde veya tohumlarda bulunmasıyla omega-3 yağ asidi ALA’yı (alfa-linolenik asit) almış oluyorlar. Ancak, ALA; DHA ve EPA içermez; ancak ALA vücudumuzda DHA ve EPA’ya dönüştürülebilir. Yalnız oransal olarak oldukça azdır; sadece %5’e kadardır. Oysa bu da genellikle sağlıklı ve verimli olmak için yeterli değildir.
Peki DHA ve EPA’ya niçin ihtiyacımız var?
DHA özellikle beyniniz ve konsantrasyonunuz için önemlidir. EPA ise kalp için özellikle iyidir. Burada DHA ve EPA arasındaki farklar hakkında daha fazla bilgi edinebilir ve gün boyunca enerji ve konsantrasyonla hangi Omega-3 yağ asitlerine ihtiyacınız olduğunu öğrenebilirsiniz. Kaynak-1
2-) DHA nedir?
Dokosaheksaenoik asit (DHA), çoklu doymamış bir yağ asididir. Omega-3 yağ asitlerinden biridir ve bu nedenle zihinsel performansınızı desteklemek için mükemmel şekilde uygundur. DHA, diğerlerinin yanı sıra belirli deniz yosunlarında ve küçük kabuklularda bulunur. Bu nedenle onunla beslenen tüm canlılarda bulunur.
Bununla birlikte, doğal olarak, bu yosunlar ve yengeçler esas olarak deniz hayvanlarının diyetindendir. DHA en yüksek oranda somon gibi soğuk deniz balıklarında bulunur. Çalışmalar şu anda DHA’nın kan basıncınız ve kalp atış hızınız üzerindeki etkisini araştırıyor.
DHA ayrıca beyniniz için özellikle önemlidir. Beyninizdeki omega-3 yağ asitlerinin yüzde 97’ye kadarı DHA’dan oluşur. Bu nedenle DHA, beyin aktiviteniz ve düşünmeniz, öğrenme yeteneğiniz ve tepki verme sürenizden zihinsel performansınızı etkileyen diğer birçok nörolojiye kadar süreç için çok önemlidir. Kaynak-2
DHA ve öğrenme yeteneği:
DHA olmadan beyin gücü olmaz. Beyninizin normal ve iyi aktivitesi için buna ihtiyacınız vardır. Bu nedenle, bir sonraki sınav veya iş için daha fazla güce ihtiyacınız varsa, DHA sizin için doğru seçimdir. Kaynak-3
DHA, esas olarak yağlı deniz balıklarında bulunan ve özellikle beyniniz için önemli olan bir omega-3 yağ asididir. Bu nedenle optimal bir DHA kaynağı, düşünme ve öğrenme yeteneğinizi destekleyebilir.
3-) EPA nedir?
Eikosapentaenoik asit (EPA), DHA gibi, omega-3 yağ asitlerinden biridir ve ayrıca yağlı deniz balıklarından elde edilir. İlginç olan şudur; DHA çok duyulduğu halde EPA o kadar bilinmiyor. Muhtemelen siz de duymamış olabilirsiniz.
Son bilimsel araştırmalar, EPA’nın olumlu duyguları teşvik etmede özellikle önemli olduğunu göstermektedir. EPA’nın özellikle stres zamanlarında kalp üzerinde de olumlu bir etkisi olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle, spor doktoru önermek yerine EPA almayı önermektedirler.
EPA aynı zamanda bir Omega-3 yağ asididir. DHA’nın aksine, yorucu egzersiz sırasında vücudunuza yardımcı olur ve ruh halinizi olumlu yönde etkileyebilir.
4-) EPA ya da DHA; Hangisi?
EPA veya DHA? Her ikisi de fiziksel sağlığa bazı faydalar sağlıyor gibi görünüyor. Cevap ilk başta basit geliyor: Her iki yağ asidi de esas olarak birlikte bulunur! Ancak, farklı EPA ve DHA gıdalarına veya diyet takviyelerine dikkat edebilirsiniz.
Örneğin, bir sonraki futbol maçında daha iyi öğrenmek veya daha hızlı tepki verebilmek için öncelikle konsantrasyonunuzu ve zihinsel performansınızı desteklemek istiyorsanız, DHA almak uygundur.
Amacınız kendi sınırlarınızı zorlamaksa, EPA bazlı bir diyet daha fazla fayda sağlar.
DHA ve EPA’yı nereden alıyorsunuz?
DHA ve EPA, örneğin ton balığı, çaça balığı, somon balığı veya ringa balığında yüksek oranda bulunur. Bu nedenle haftada 3 kez iyi ve yağlı balık yemelisiniz.
Gereksinimlerinize ve ihtiyaçlarınıza bağlı olarak, DHA veya EPA sizin için daha uygundur.
5-) Balıklara Kıyamayan Veganlar İçin Omega 3 Kaynakları Nelerdir?
Bir dizi vegan için de balık dışında omega-3 kaynağı vardır. DHA ve EPA’yı bitkisel bir omega-3 alternatifi ile etkili bir şekilde desteklemek istiyorsanız, yosun yağı sizin için doğru kaynaktır.
Omega-3 yağ asitleri DHA ve EPA açısından zengin balıklar, bu yağ asitlerinin yüksek seviyelerini ya krillerden ya da yosunlardan alırlar. Su yosunları bu nedenle DHA ve EPA’nın doğal kaynağıdır.
Sonuç
EPA ve DHA, sağlıklı bir zihinsel yolda ilerlemenizi sağlayan en önemli iki yoldaş olmalıdır. Bu iki temel yağ asidi sadece yiyeceklerle alınabilir ve beyniniz ve kalbiniz için gereklidir. Bu nedenle haftada 3 kez yağlı balık yiyin veya yüksek kaliteli kril yağı içeren takviyeler kullanın.
