Çocuğum DEHB mi – Her ebeveyn sağlıklı ve mutlu çocukları olsun ister; onları beslemek, büyütmek, eğitmek gibi bireysel ve toplumsal görevlerini yerine getirmenin hazzını almak ister. Anne, anneliğinin, baba, babalığının, kardeşler de kardeşliğin tadını çıkarmak ister.
Ebeveynlerin bebeğin doğumuyla başlayan endişeli bekleyişini her anne ve baba hissetmiştir. “Acaba çocuğum normal doğacak mı?” kaygısıyla başlayıp ömür boyu süre giden kaygılar anne ve babayı daha ihtiyatlı olmaya yönlendirir.
Özellikle, bebeklikten çıkıp çocukluk dönemine girmesiyle başlayan şekillenmede bu kuşkular artar. Hatta evhama bile dönüşebilir.
Bu evham ve kaygı karışımı duyguların kaynağı; ilk etapta çocuğun odaklanamama, hiperaktivite bozukluğu kaygısı gibi görünürlüğü olan normal dışı davranışlar dikkati çeker.
Dikkatinizi Şunlar Çekiyorsa…
Çocuğum DEHB mi – Çocuğunuzun odaklanma ve kendini kontrol etme konusunda mücadele ettiğini gördüyseniz, DEHB olduğundan endişelenebilirsiniz.
Bu durumda ne yapacağınızı veya geleceğin neler getireceği konusunda kendinizi bir anda çökmüş ve endişeli hissedebilirsiniz. Ancak, DEHB ihtimali konusunda aşağıda sayacağımız konuları bilirseniz, öyle korkulacak kaygılanacak bir durum olmadığını göreceksiniz.
DEHB İle İlgili Bilmeniz Gereken Bazı Gerçekler
Birincisi, DEHB çok yaygındır. Her 100 çocuktan 5’inde görülmekte ve %60-70 oranında yetişkinlikte de devam etmektedir. (Kaynak)
İkincisi, DEHB, biyolojik ve genetik nedenleri olan gerçek bir durumdur. Bu nedenle ebeveyn olarak kendinizi suçlamayın, yani DEHB “kötü” ebeveynlikten kaynaklanmaz. Bu konuda yapılan araştırmalar DEHB olan çocuklarda genetik olabileceğini göstermiştir. (Kaynak)
Üçüncüsü, DEHB teşhisi çocuğunuzun sizin gözünüzde kim olduğunu değiştirmez. Çocuğunuzu benzersiz kılan şeyleri ortadan kaldırmaz.
Dördüncüsü, DEHB’li çocuğa başta eğitim olmak üzere yardımda bulunmanın pek çok yolları vardır. Bunlardan bazılarına buradan ulaşabilirsiniz.
Çocuğunuzun DEHB Olduğunu Düşünüyorsanız, Atmanız Gereken Altı Adım.
1- DEHB’nin belirtilerini öğrenin
Çocuğum DEHB mi – Gördüğünüz şeyin bir DEHB belirtisi olup olmadığını bilmek zor olabilir. Bir fikir edinmek için DEHB gösterge listesini inceleyin. Bunlar:
- Odaklanmakta sorun yaşama
- Dürtüsel davranma
- Duyguları yönetmekte sorun yaşama
- Bilgileri hatırlamakta güçlük çekme
- Bir işe başlayamama (veya bitirememe)
DEHB hakkında ne düşüneceğini bilmeyi zorlaştıran birçok efsane var. Bunun sadece “erkek çocukla ilgili bir şey” olduğunu, gerçek olmadığını veya DEHB’nin tamamen hiperaktivite ile ilgili olduğunu duyabilirsiniz.
Gerçek şu ki, DEHB, kızlarda ve erkeklerde yaygın olan ve çocukları birçok farklı şekilde etkileyen gerçek, biyolojik bir durumdur.
2- Kök Nedenlere bakın
Çocuğum DEHB mi – DEHB göstergelerine dikkat edin; ne gördüğünüze ve ne zaman gördüğünüze dair notlar alın. Tüm çocuklar zaman zaman DEHB gibi görünen şeyleri gösterebilir. Her hareketli çocuk DEHB değildir. Not almak, çocuğunuzun davranışındaki kalıpları görmenize yardımcı olur.
Mesela kayıtlarınızda şunlar var mı?
Çocuğunuz, hareketsiz kalması beklendiğinde kalkıp hareket ediyor mu?
Eşyalarını nereye koyduğunu bulmada sorun yaşıyor mu?
Sonuçları düşünmeden bir şeyler mi yapıyor?
Tekrar tekrar gördüğünüz bu davranışları takip etmek, endişelerinizi özellikle bir hekime açıklamanızı kolaylaştırır.
3- Okulda neler olduğunu öğrenin.
Çocuğum DEHB mi – Çocuğunuzun öğretmeni ile bağlantı kurun.
Evde neler olup bittiğini açıklayın ve sınıfta benzer şeylerin olup olmadığını sorun.
Bilgi paylaşmak, gördüğünüz modellere daha fazla ışık tutabilir. Ve ikinizin de çocuğunuza nasıl yardım edeceğinizi daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir.
4- Neler olup bittiğiyle ilgili başkalarıyla bağlantı kurun
Çocuğum DEHB mi – DEHB çok yaygındır. Güvendiğiniz insanlarda neler olduğundan bahsederek, başkalarının da benzer davranışlar yaşadığını öğrenebilirsiniz.
5- Çocuğunuzu panikletmeyin
Çocuğum DEHB mi – Öyle görünmese bile, birçok çocuk bekledikleri gibi davranmadıklarında kendilerini kötü hissederler. Özellikle DEHB olan çocuklar, yaramazlık yaptıklarında kendilerini hırpalama eğilimindedirler. Çünkü duyguları yönetmekte sorun yaşayabilirler.
Çocuğunuzun kendini suçlu hissettiğini hissederseniz, bunu anlayışla karşılayın. Beğenmediğiniz davranışları mazur görmeyin, ancak onunla birlikte çözüm bulmaya çalışacağınızı söyleyin.
6- Cevaplar için nereye başvuracağınızı bilin
Çocuğum DEHB mi – Çocuğunuzun öğretmeni ve doktoru harika kaynaklardır. Çocuğunuzun DEHB olup olmadığını öğrenmek için okulda ücretsiz bir değerlendirme veya DEHB için özel bir değerlendirme gibi adımlar önerebilirler.
Sonuç: Soğukkanlı Olun, Mantıklı Davranın
Bir defa şunu bilmek gerekir ki, DEHB yaygın, önemli ancak çözümsüz bir durum değildir. Ebeveynler olarak, soğukkanlı olmak ve makul iletişim yollarını açık tutarak çocuğumuzla sağlıklı iletişim kurmakla bu sorunun üstesinden gelmek pekala mümkündür.
