Hafıza Gücü Nasıl Artırılır – Kendinize çok kızdığınız anlar vardır. Tanıdığınız biriyle karşılaşıyorsunuz, aman Allah’ım, “Neydi bu arkadaşın ismi ya?” diye içleniyorsunuz, mahcup olacaksınız. Ya da isim kaydı olmayan bir telefon numarası sizi arıyor; açıyorsunuz ses tanıdık ama “Acaba kim?” diye kıvranıyorsunuz. Veya büyük bir toplantıdasınız ve konuşma sırası sizde, ancak o an bütün bilgilerin aklınızda uçup gittiğini, sizin de arkasından boş gözlerle baka kaldığınızı yaşamışsınızdır!
Böyle durumlar size tanıdık geliyorsa, yalnız değilsiniz. Muhtemelen, hepimiz hafızamızın bizi hayal kırıklığına uğrattığında o berbat psikolojiyi yaşamışızdır.
Bu yaşanılanlar şunu gösteriyor; günümüzde hızlı, tempolu, bilgi açısından zengin bir ortamda, güçlü bir hafıza geliştirmek her zamankinden daha değerli.
İyi haber şu ki, Mega Hafiza var. Şu anda içinde makale okuduğunuz web sitenizde bile hafızanızı geliştirmek amacıyla size yardımcı olacak pek çok araç ve makale var. Tarihin derinliklerinden beridir, toplumlar ve içindeki seçkin insanlar öğrencilerine önemli bilgileri hatırlama sistemlerini öğrettiler; o zamandan bu yana yüzyıllar boyunca birçok hafıza geliştirme tekniği geliştirilmiştir.
Bu yazıda, hafıza gücünüzü arttırmak ve hatırlamayı kolaylaştırmak için denenmiş ve test edilmiş anımsatıcı sistemleri ve hemen kullanabileceğiniz diğer ilkeleri öğrenebilirsiniz.
Anımsatıcılar Nelerdir?
Hafıza Gücü Nasıl Artırılır – “Anımsatıcı“, belleği etkili kullanmak için var edilmiş başka bir kelimedir. Anımsatıcılar, bilgileri yeniden paketleme teknikleridir. Beyninizin onu güvenli bir şekilde saklamasına ve doğru zamanda yeniden bulmasına yardımcı olur.
Yıllar boyunca duyduğunuz bazı anımsatıcıları düşünün. Anımsatıcıların yardımıyla gerçekleri, kuralları veya yazımları iyi hatırlayabilirsiniz.
“Kat KaT SaY, MeLeMe”
Örneğin, gökkuşağının dıştan içe doğru ilk yansımada renkleri şu şekilde sıralanır: Kırmızı, Turuncu, Sarı, Yeşil, Mavi, Lacivert, Mor.
Bu renkleri sırayla sayabilmek için Fotografik Hafıza Dünya Şampiyonlarından olan Melik Duyar‘ın ürettiği Türkçe “Kat KaT SaY, MeLeMe” (gökkuşağının renkleri için kullanılan bir kısaltma) şeklindeki tekerleme, gökkuşağını oluşturan renk tonları dizisini “anımsatıcı” bir kısaltmadır. Şüphesiz bu tekerlemenin bir de ilişkisel görsel tamamlayıcı anımsatıcısı mevcuttur. Bu konuyla ilgili olarak ayrıca “Gökkuşağı Nedir? Gökkuşağının Renklerini Hafıza Teknikleri İle Öğrenin!” başlıklı makaleyi de okuyabilirsiniz.
Yine İngilizce’den bir örnek verirsek, ABD’de öğrencilerin heceleme yarışmalarında (“spelling bee”) kullandıkları “Big Elephants Can’t Always Understand Small Elephants” (“Büyük Filler Küçük Filleri Her Zaman Anlayamaz”) ifadesi baş harflerden “Because” kelimesini oluşturan bir “anımsatıcı” örneğidir.
Anımsatıcılar, öğrenilmesi zor bilgilerin beynimizde kalmasını sağlamak için genellikle tekerlemeler ve ritimler kullanır. Birçoğu, geliştirilmiş daha geniş hafıza tekniklerinin temel özellikleri olan görüntülere, duyulara, duygulara ve kalıpları da kullanır. Beyinlerimiz bu şekilde öğrenmek için inşa edilmiştir.
Yurtdışında ABD’de ve İngilitere’de üniversitelere dil yeterliliği açısından kabul edilmek için girilen TOEFL sınavlarında en çok sorulan İngilizce kelimeleri “anımsatıcı” hafıza teknikleriyle hızlı ve kalıcı olarak öğreten “Accelerated Word Memory Power” eğitim seti bir efsane olmuştur. Yakınlarda TOEFL sınavına girecekseniz örnek olarak aşağıdaki video filmi izleyebilirsiniz.
Anımsatıcıları beyninizin yapabileceklerini artırmanın yolları olarak düşünün. Çoğunlukla, istediğiniz bilgi orada “bir yerdedir.” Önemli olduğu zaman ona hızlı bir şekilde ulaşmanıza yardımcı olacak bir araca ihtiyacınız vardır.
Çok tekrarla ezberleme ile öğrenmeye çalışmak yeterli değildir. Tekrarlanan kelimeler bazen zihnimizde kalsa da kısa sürede çoğunu unutuyor olmamız sinir bozucu olabilir. Bunun için, hedef kelimenizle ilgili anımsatıcılar bulmanızı öneriyorum. Temel olarak, kendinize belirli bir kelimeyle ilişkilendirmek için kelimenin anlamını ve telaffuzunu size hatırlatacak komik, aptalca ya da unutulmaz bir hikaye oluşturmalısınız. Örnekler için bakınız.
Zengin, Güvenilir Anılar Oluşturmak
Hafıza Gücü Nasıl Artırılır – İyi kullanılan hafıza tekniklerinin ortak özelliklerini keşfetmek, sizin için en etkili stratejiyi seçmenize yardımcı olacaktır.
Şimdi dört ana unsura bakalım: Görüntüler Duyular, Duygular ve Kalıplar.
Görüntüler
Araştırmalar, kelimelerden çok, hafızalarımızın resimlerle daha güçlü aktive edildiğini göstermiştir.
Daha önce gördüğümüz fotoğrafları tanımakta özellikle iyiyiz. Bir saniyede kaç tane işaret, sembol ve logo tanımlayabileceğinizi düşünün. Hatırlamanıza yardımcı olması için kolayca kendi görsellerinizi icat etmeye başlayabilirsiniz.
Gelecekte yapmanız gereken bir görevi hatırlamak için, gerçekte gerçekleşmekte olduğuna dair canlı bir zihinsel imaj yaratmayı deneyebilirsiniz. Ve yeni biriyle tanıştığınızda, ismini unutmamak için birkaç saniyenizi o kişinin sembolik te olsa resmini çizerek geçirin; bu size o kişinin ismini görsel olarak hatırlatabilir.
Duyular
Beyniniz, güçlü anılar yaratmak için birden fazla duyuyu birleştirebilir. En güçlü hatıralarımızdan bazıları kokular, tatlar ve dokunma hisleri ile olduğu kadar görüntüler ve seslerle de şifrelenmiştir.
Öğrenmek ve hatırlamak için olabildiğince çok duyuyu kullanın. Eşinizin verdiği market siparişleri içinde satın alınacak şeyleri hayal yoluyla hafızanıza almakla birlikte, buna, onları kokladığınızı, dokunduğunuzu ve tattığınızı da hayal ederek hafızanıza alın.
Duygular
Hafızanıza aldığınız şeyleri yeniden hatırlamak için onlara komik bir dokunuş yapın. Unutmamak için görüntülerini heyecan verici, tuhaf ve harika hale getirin; onu hatırlama şansınız çok daha yüksek olacaktır. Eğlenceli, esprili ve hatta yaramaz olun. Kaba ve aykırı tekerlemeleri unutmak da zordur.
Bir toplantıda ortaya çıkan önemli bir fikri hatırlamak için, onunla ilgili en heyecan verici şeyi veya zorlayıcı, şaşırtıcı veya eğlenceli olanı vurgulayın. Yeni biriyle tanıştığınızda, o kişinin, adının karakteriyle “eşleşip” eşleşmediğini düşünün.
Desenler
Tekerlemeler ve ritimler kullandığınızda veya harf kümelerini anımsatıcı kelimelere veya ifadelere dönüştürdüğünüzde bilgiye bir kalıp vermiş oluyorsunuz. Örneğin çokça bilinen baş harflerden oluşturulan ve AKROSTİŞ olarak adlandırılan bir kısaltma olan İngilizce SMART (Specific, Measureable, Achiveable, Realistic, Time bounding) ifadesi bir çeşit desenlemedir.
Aşağıda göreceğiniz gibi, bazı bellek teknikleri büyük miktarda bilgiyi depolamak için uzamsal kalıplar kullanır. Bir telefon numarasını kısa bir süre hatırlamak için ritmik olarak kendinize tekrar edebilirsiniz. Ya da not alırken, sayfadaki sözcüklerinizi düzenlemenin farklı yollarını deneyin.
Etkili Anımsatıcılar Tasarlama
Hafıza Gücü Nasıl artırılır – Kendi anımsatıcılarınızı icat etmeye başladığınızda, üç ilkeyi daima aklınızda bulundurun: Hayal gücü, Çağrışım ve Konum.
Hayal Gücü: Hafızanızı canlandıracak kadar; canlı, ilgi çekici ve zengin görüntüler yaratın. Bunu hatırlamak ve yeniden kullanmak için gerçek bir durumu görselleştirebilirsiniz. Gelecekte bir şeyler yazmanıza, söylemenize, yapmanıza yardımcı olacak bir şey icat ediyor olabilirsiniz.
İlişkilendirme: Beyninizin fikirleri bağlama alışkanlığından en iyi şekilde yararlanın. Ayrı bilgi parçaları birbirine bağlanabilir, böylece hepsini hatırlayabilirsiniz. Bu, örneğin bir yolculuk için hazırlamanız gereken tüm eşyaları hatırlamanıza yardımcı olabilir. Ya da iki fikir eşleştirilebilir, böylece bir şey size diğerini hatırlatır. Bu stratejiyi kullanarak, meslektaşınızın adının Dilara olduğunu hatırlamak için size komiklik yaparak dil çıkardığını düşünebilirsiniz.
Konum: Yeni malzemeleri hatırlamanıza yardımcı olması için gerçek dünyadaki yerlere ait anılarınızı kullanın. Evinizin düzenini kolayca hatırlayabildiğinize göre, neden odaları, öğrenmeye çalıştığınız listedeki öğeleri “aklınızda tutmak” için kullanmıyorsunuz?
Temel Hafıza Teknikleri
Hafıza Gücü Nasıl Artırılır – Yukarıdaki üç ilke, bir dizi özel bellek tekniği olarak geliştirilmiştir. Üç ana kategoriye ayrılabilirler:
1-) Görsel ipuçları: Bunlar, fikirlerin resimlerle temsil edildiği hafıza araçlarıdır. Tıpkı logolar veya ikonlar gibi, görsel ipuçları beyninizi karmaşık fikirler hakkında düşünmeye tetikleyebilir.
Unutulmaz, çok duyusal görüntüler diğerleriyle çiftler veya sıralar halinde ilişkilendirilir veya tanıdık yerler etrafında “akli gözle“ düzenlenir.
Yeni bilgileri hazır görüntülere çevirmek için Mega Hafıza standart “Hafıza Çivileri (*)” ile çivilemek için özel sistemler geliştirerek tescilletmiştir.
2-) Hikaye anlatma stratejileri: Bunlar, iyi anlatılmış hikayelerin otomatik olarak unutulmaz olduğu gerçeğinden yararlanan araçlardır.
Hikaye anlatma stratejileri, listeleri, süreçleri ve denemelerde veya sunumlarda yapmak istediğiniz tüm noktaları hatırlamak için tek tek görüntü ipuçlarını uzun zincirlere bağlamanıza olanak tanır.
Konunuzla ilgili bir ayar seçerek ekstra bellek desteği elde edebilirsiniz.
Hafıza tekniği olarak hikaye kurma ve anlatma örneği olarak aşağıda verilen Mega Hafıza’nın edebiyat dersleri için oluşturduğu “yazar – eser” eşleştirme örneğini izleyebilirsiniz.
3-) Mekansal sistemler: Bunlar, yeni bilgileri depolamak için bildiğiniz tüm gerçek dünya yolculuklarını kullanmanıza izin veren araçlardır. Bu yolculuklar, evden işe rotanızı veya sevdiğiniz bir kırsal yürüyüşü içerebilir.
Ayrıca birçok farklı binada yolunuzu biliyorsunuz ve yerleşim planlarını kolaylıkla hayal edebilirsiniz.
Mekansal sistemler, anahtar görüntüleri belirli yerlerle ilişkilendirmenize veya bunları zihninizdeki tanıdık rotalar etrafında konumlandırılmış olarak görselleştirmenize izin verir. Bazı bilgileri hatırlama zamanı geldiğinde, hayal gücünüze geri dönebilir ve geride bıraktığınız görüntüleri bulabilirsiniz. Önemli ayrıntıları hızlı ve doğru bir şekilde almanıza yardımcı olur.
Bu anımsatıcı ilkelerden bazılarını denemeye başlayın ve hafızanız hakkında hızlı bir şekilde çok daha emin olabileceğinizi keşfedeceksiniz!
Özet olarak yukarıda açıklanan tüm teknikleri nasıl uygulayabileceğinizi açıklayan çeşitli bellek artırıcı kaynaklarımız var.
Resim ipuçları, Sayı / Kafiye Hatırlatmada güçlü bir şekilde kullanılır.
Bağlantı ve Öykü Yöntemleri, öykü anlatma stratejilerini açıklar.
Başlangıç için iyi bir mekansal sistem, Roma Oda (Hafıza Sarayı) Sistemidir.
Sizin için tam olarak doğru olan bellek yöntemlerini oluşturmak için farklı teknikleri birleştirmek bile mümkündür.
Hafıza Gücü Nasıl Artırılır – Hafıza araçları, “anımsatıcılar”, güven artırmaya ve aşırı bilgi yüklemesiyle mücadele etmeye yardımcı olarak yüzyıllardır kullanılmaktadır.
Hayran kaldığımız mükemmel hafızaların zengin imgeler, güçlü duygular ve net kalıplar kullandığını unutmayın.
(*) “Hafıza Çivileri” Mega Hafıza’nın tescilli markasıdır.
