Öğrenme ve Eğitim

Verimli Öğrenme Teknikleri – Kalıcı ve Hatırlatıcı Öğrenmenin 9 Tekniği

Verimli Öğrenme Teknikleri – En verimli öğrenme, öğrenen kişide öğrenme isteğinin zirvede olduğu andır. En kalıcı öğrenme yöntemleri sezgiseldir. Duygularınızın zirvede olduğu andır. Acı çekmenin veya mutluluğun hazzı içinde kendinden geçmiş öğrenme en kalıcı, silinmeyen öğrenmedir. Şöyle bir geçmiş hayatınızı düşünün; en unutmadığınız anılar; ya çok acı çektiğiniz, ya da çok mutlu olduğunuz anlardır.

Ayrıca, öğrenme isteği, öğrenmeye olan hevesinizi belirler. Öğrenme, hafızaya alma, görselleştirme ve hatırlama yoluyla olur.

Öğrenme, çalışma, deneyim veya öğretiler yoluyla yeni bilgi edinmektir. Öğrenme, hiç bitmeyen bir uygulamadır. Öte yandan, öğrenme stratejileri, öğrenicilerin ve okuyucuların içeriği gözden geçirmek ve daha sonra kullanmak üzere mümkün olduğunca saklamak için kullandıkları becerilerdir. 

Yanılgılara Düşmeyin

Verimli Öğrenme Teknikleri – Öğrenciler, ders notlarını tekrar okumanın, okuduğu metnin altını çizmenin etkili olduğuna hararetle inanırlar. Ne yazık ki araştırmalar, hayatımız boyunca benimsediğimiz tekrar tekrar okuma yoluyla yeniden okuma ve diğer tekniklerin ne kadar etkisiz olduğunu ortaya koyuyor. 

Bu yazı, bazı pratik öğrenme tekniklerini içermektedir. Kısa sınavlar, bilgi kartları, zihin haritalama, detaylandırma, unutma eğrisi ve yatmadan önce metin okumanın veya gözden geçirmenin etkililiğini kullanarak hatırlama pratiğini sunacaktır. 

1-) Kendinizi Test Edin

Verimli Öğrenme Teknikleri – Okurken, hatırlamaya ve anlamaya yardımcı olması için kendinize içerik hakkında sorular sorun. Mesela, “Burada tartışılan ana kavramlar nelerdir? Yazar ne iletmek istiyor?”

Benzer şekilde, metni tekrar okumak yerine, kendinize metinle ilgili sorular sorun ve okuduklarınızı hatırlayıp hatırlayamayacağınıza bakın. Sorular aralarda veya bölümün sonunda sorulabilir. 

Çoğu zaman, ders kitapları her bölümden sonra bir sınav taşır. Bazen kendimizi yetersiz hissettiğimiz veya “başarısız olacağımızı” bildiğimiz için sorulardan çekiniyoruz. 

İşin iyi yanı, bu bir sınav değil ve neyi anladığınızı ve neyi anlamadığınızı öğrenirsiniz, o zaman bir açıklamayı düzeltmek veya bir kavramı anlamak için okumaya başvurabilirsiniz.

Öğretmenlere Not: Öğrencilerin ne öğrettiğinizi hatırlayıp hatırlamadığını sorgulamadan ders vermektense, hiç ders işlemeyin! Yapmanız gereken, derse başlamadan mini bir test yapmak, ders sırasında ara soru cevaplarla işlemek ve ders sonunda başlangıçta sorduğunuz soruların aynısı sormaktır. Çoğu zaman, öğretmenler öğreterek bilgiyi arttırır ve öğretim hedeflerine ulaşmaktan mutlu olurlar. Yine de bizim öğrettiklerimizin ne kadarını sınavlarla anladıklarına bakmamız gerekiyor.

Araştırmaya göre, Bir metni okuduktan sonra, teste giren öğrencilerin metni tekrar okuyan öğrencilere göre daha fazla kavram hatırladığı görüldü. Ayrıca edindikleri bilgileri daha önce öğrenilen kavramlarla bütünleştirebildiler.

2-) Bol Bol Hatırlama Alıştırması Yapın

Verimli Öğrenme Teknikleri – Unutmayı engellemek istiyorsanız hatırlama alıştırmaları yapın. Buna “Düzenli uygulama” diyelim. Uygulama, unutmanın üstesinden gelir ve hatırlamayı güçlendirir. Böylece istediğiniz bilgiyi daha sonra kullanmak üzere beyninizde tutmanızı sağlar.

Bu sadece tekrar okumak demek değildir. Tekrar okuduğunuzda metne aşina olursunuz. Öğrenciler, tekrar okudukları metnin tanıdık olduğu ve her şeyi anladıkları yanılsamasından kaçınmalıdır. 

Tekrar okuduğumuzda, metne hakim olduğumuzu düşünürüz ve metni anlamaya çalıştığımız ilk zamana göre daha az dikkatimizi veririz. Bu nedenle, yeniden okuma çabası sonuçsuz kalır. Metne hakim olduğumuz konusunda sadece kendimize yalan söylüyoruz. 

Bunun yerine, ilk okumadan itibaren kavramları ve gerçekleri hafızamızdan almaya çalışmalıyız. Hatırlama hafızayı güçlendirir ve unutmayı engeller. Oradan, neyi hatırlayıp neyi hatırlamadığımızı görebiliriz. Bilişsel psikologlar Roediger, Brown ve McDaniel, “Başarılı öğrenme bilimi” adlı kitaplarında, “Hatırlama alıştırmasının bir öğrenme stratejisi olarak metni yeniden okumaktan daha iyi olduğunu” savunuyorlar.

3-) Uyumadan önce öğrenin

Verimli Öğrenme Teknikleri – Uyku, hatırlama ve konsolidasyon için önemlidir. Ayrıca, iyi bir gece uykusunun olmaması, uzun süreli hafızayı bozar ve sınavları olumsuz etkiler. Maurer ve arkadaşları, yatmadan önce okuma ve hafıza arasındaki ilişkiyi belirlemek için bir çalışma yaptı. Araştırmalar, öğrenme sonrası uykunun hafızayı olumlu yönde etkilediğini ortaya koydu.

Katılımcılar 14 kişi idi. İki gruba ayrıldılar ve aynı döneme ait isimleri ve karşılık gelen fotoğrafları incelemelerine izin verildi. 

İlk grup fotoğrafları 8 saat uykudan hemen önce incelerken, ikinci grup sabahları fotoğrafları inceledi. On iki saat sonra, araştırma ekibi, fotoğraflardaki kişilerin isimlerini hatırlayıp hatırlamadıklarını görmek için onları test etti.

Yatmadan önce fotoğraflara bakan grup, diğer gruba göre daha iyi hafızaya sahipti; isim ve resimleri daha doğru eşleştirdi. 

Bilim bu bulguları destekliyor. Bilgi edinirsiniz ve beyin bir hafıza oluşturmak için toplanan bilgiyi pekiştirir. Konsolidasyon işlemi, alımdan hemen sonra gerçekleştiğinde, bellek geliştirilir.

Konsolidasyon süreci nörolojiktir ve uyuduğumuzda beyin dalgası konsolidasyona yardımcı olur. Uyanık zaman hafızası hipokampusta gerçekleşir ve uyuduğumuzda korteks bu rolü üstlenir. 

Korteks hafıza için kritik öneme sahiptir ve ister kestirme ister uzun saatler uyku olsun, uyku tarafından etkinleştirilir. Korteks devreye girdiğinde hafıza güçlenir.

4-) Okuduğunuzu Zihin haritaları ile Şemalaştırın 

Verimli Öğrenme Teknikleri – Verimli bir okuma oturumu için, kavramları derinlemesine anlamak için daha çok zihin haritası olarak bilinen akış şemalarını, Venn şemalarını ve illüstrasyonları kullanın.

Görsel imgeler oluşturmak ve bunları bir ana kavramın ve diğer fikirlerin radyal olarak sıralandığı bir örümcek diyagramında iletmek, zihin haritası olarak bilinir.

Zihin haritalama, not almaktan daha iyi bir çalışma aracıdır. Ezberlemeye, beyin fırtınasına ve yaratıcı düşünmeye yardımcı olur. Karmaşık kavramları basitleştirir ve notları gözden geçirmeyi kolaylaştırır.

Zihin haritaları, bilgiyi mekansal olarak görselleştirmek için harikadır. Bu tür görselleştirme, bilgiyi özümsemenize ve ondan ilham ve fikir almanıza yardımcı olabilir.

Beyniniz uzamsal bilgi düzenlemesi konusunda daha rahattır, çünkü doğal bilişsel süreciniz zihinsel bir haritadır.

Zihin haritalama yazılımı, öğrencilerin fikirleri görselleştirmelerine yardımcı olur. Ayrıca yaratıcı düşünmeyi teşvik edebilir ve fikir üretimini hızlandırabilir.

Aynı zamanda problem çözerken de faydalıdır ve araştırmacılar, problemleri analiz ederken ve çözümler  üretirken genellikle problem ağacı diyagramları çizerler.

5-) Kendi Notlarınız Önemli 

Verimli Öğrenme Teknikleri – Ne kadar hatırladığınızı görmek için önceki bir okumadan hatırladığınız her şeyi not edebilirsiniz. Notlarınız kendi sözlerinizle alınmalı ve doğru olup olmadığı kontrol edilmelidir.

Yeni bilgiyi daha önce kazanılmış bilgilerle ilişkilendirmek, detaylandırma olarak bilinir. Bir grup ortamında veya bireysel bir öğrenci bir kavramı açıklamak için bazı eylemlerden geçtiğinde olabilir.

Bazen detaylandırma, öğretmen açıklamadan önce bir gerçeğin doğru olup olmadığını kendi sözlerinizle gerekçelendirmeyi içerir. Nasıl yapılacağını öğrenmeden önce bir soruna bir çözüm bulmaya çalışmak, hata yaptığınızda bile daha iyi öğrenmeyle sonuçlanır.

Açıklama yanlış olsa bile düzeltilir ve açıklamadan sonra büyük bir öğrenme olur. Tartışma grupları veya okuma grupları detaylandırmaya yardımcı olur. Kavramları anladığınızı anlatacağınız bir okuma arkadaşınız olmalıdır.

Yeni bilgiyi sabitlemek için detaylandırırken analojiler (benzetmeler) yapmak da harika olur. 

6-) Unutma eğrisi – Öğrenme Eğrisini bilin

Verimli Öğrenme Teknikleri – Okuma seansından 24 saat sonra okuduklarınızın neredeyse yarısını hatırlayamazsınız. Bu, Unutma Eğrisi  olarak bilinen bir öğrenme koşuludur. 

Bilgi edindikten yirmi dört saat sonra, öğrendiklerinizin yalnızca %50 ila %20’sini hatırlarsınız. Bir hafta sonra ise metnin yalnızca %2 veya %3’ünü hatırlayabilirsiniz. Bu da öğrenme sürecinde cesaret kırıcı görünüyor. 

İyi haber şu ki, metni okuduktan 24 saat içinde gözden geçirerek veya akılda tutma konusunda olağanüstü sonuçlar veren aralıklı tekrarı kullanarak Unutma Eğrisinin üstesinden gelebilirsiniz.

7-) Bilgi Kartları Kullanın

Verimli Öğrenme Teknikleri – Bilgi kartlarının tutarlı kullanımı akılda tutmaya yardımcı olur. Psikoloji öğrencileri üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, sürekli olarak bilgi kartlarını kullanan öğrencilerin, onları bir veya iki kez kullanmayanlara göre önemli ölçüde daha yüksek sınav puanlarına sahip olduğunu ortaya koydu.

Bilgi kartları bir tür hatırlama alıştırmasıdır ve bunları öğrenmek için sürekli kullandığınızda hafızanız daha iyi hale gelir.

Bu nedenle, hatırladığınız şeylerin bilgi kartlarını, hatırlamakta zorlandığınız kavramları içerenlerden ayırmamanız önerilir. Onları bir arada tutun ve beyninizden bilgi almaya devam edin. 

😎 Kavramların Aralıklı Tekrarı ve Serpiştirme

Bilmiyorsanız, bir sınavdan hemen önce çalışmak, sınavı geçmenize yardımcı olabilir. Kısa süreli belleğinizle işi kotarmış olabilirsiniz, ama kısa bir süre sonra aklınızda hiçbir şey kalmaz.   

Aralıklı tekrar, metinleri bir süre sonra tekrar ziyaret etmektir ve uzun süreli akılda kalmaya yardımcı olurken, araya ekleme, blok sistemini takip etmek yerine öğrenirken benzer konuları karıştırmaktır. 

Araya girmek sizi yavaşlatsa da farklı konuları kronolojik olarak okumaktansa bu şekilde daha iyi öğrenirsiniz.

Araştırmalar, aralıklı öğrenmenin güvenilir olduğunu, hafızayı güçlendirdiğini ve farklı okuma metinleri veya görevleriyle her tür öğrenci için işe yaradığını bulmuştur.

Çalışmak için bütün gece uyanık kaldıktan sonra, iyi bir test puanı ödüllendiricidir. Ancak testte hatırlayabildiklerinizin çoğu, zamanla sizinle kalmaz, unutulur gider. 

Öte yandan, çalışma oturumlarınızı belirli bir konu üzerine ayırırsanız, testlerde başarılı olabilir ve öğrendiklerinizi uzun süre hatırlayabilirsiniz. 

Ayrıca, yeni öğrenme daha önce bildiklerinize bağlı olduğundan, çalışma oturumlarına ara vermek bilgi aktarımına yardımcı olacak ve gelecekteki öğrenim için zemin hazırlayacaktır.

9-) Son Düşünceler: Öğrenme Tek Bir Stille Sınırlı Olmamalıdır. 

Hatırlama alıştırması, araya girme ve aralıklı çalışma oturumları akılda kalmaya yardımcı olabilir. 

Ek olarak, yatmadan önce çalışmak, kavramların daha iyi hatırlanmasını garanti eder çünkü pekiştirme, yeni bilgiler toplandıktan hemen sonra gerçekleşir. Çalışmalara ara vermek ve yeni bilgiyi edindikten 24 saat sonra metni gözden geçirmek, unutmamanızı sağlayacaktır.

Başa dön tuşu