Yaşlılıkta Hafıza – Yaşlılara karşı tahammülü olmayan birçok insanla karşılaşıyoruz. Özellikle hafıza kaybı, demans, Alzheimer gibi etkenler nedeniyle biraz daha zor bir insan haline gelen yaşlı insana bakımdan kaçınan insan sayısı gittikçe artıyor. Birçok insan hafıza kaybının yaşlılıkla birlikte kaçınılmaz bir durum olduğunu düşünüyor. Ancak bu her zaman böyle olmak zorunda değildir. Yaşlı insanlar önemsiz ayrıntıları hatırlamakta zorluk çekebilirler ancak önemli hafıza kaybı, altta yatan ciddi bir durumu gösterir ve erken teşhis ve tedavi ile önlenebilir.
ABD istatistiklerine göre, 65 yaş ve üstü yaklaşık 6,2 milyon yaşlı, önemli hafıza kaybı ile karakterize bir durum olan Alzheimer hastasıdır. Bu vakaların %40’a kadarı doğru önleyici egzersizlerle önlenebilir veya geciktirilebilir.
Son zamanlarda unutkanlık nöbetleriyle uğraşıyorsanız, yalnız değilsiniz. Pek çok insan belli bir yaşa geldiklerinde gözlüklerini nereye koyduklarını, ilaçlarını alıp almadıklarını unutmaya meyillidirler.
Ancak konuyla ilgili kapsamlı bilgi, fenomeni geciktirmenize veya önlemenize yardımcı olabilir. Ayrıca normal ve anormal hafıza kaybı belirtilerini ayırt etmek sağlığınızı daha uzun süre korumak için çok önemlidir.
Hafıza Ve Yaşlanma – Yaşlılıkta Hafıza
Yaşlılıkta Hafıza – Birçok bilimsel çalışma hafıza ve yaş arasındaki ilişkiyi tartışmıştır. Araştırmacılar, yaşlandıkça anılarımızın bozulmasının birkaç nedeni buldular.
Yaşa bağlı hafıza sorunlarının araştırılan birçok nedeninden en yaygın olarak kabul edilenleri şunlardır:
1-) Zayıflayan hipokampus: Hipokampus, beynimizin hafızayla ilgili tüm verilerimizi depolayan kısmıdır. Kaslarımızda olduğu gibi hipokampus da yaşla birlikte bozulmaya başlar ve bunun etkisiyle anılarımız da öyle.
2-) Engellenen nöral büyüme: Yaşla birlikte beynimizin yenilenme yeteneği yavaşlar. İşte bu yüzden gençken yaptığımız kadar çok sayıda yeni sinirsel bağlantı kuramayız.
3-) Azalmış kan akışı: Yaşlı insanların beyinlerine giden kan akışını azaltmıştır. Bu durum bir şeyleri ezberleme yeteneklerini olumsuz etkiler.
Hafıza Kaç Yaşında Azalmaya Başlar?
Yaşlılıkta Hafıza – Çoğu insan yaşa bağlı hafıza kaybı belirtilerinin 60 yaşında ortaya çıktığına inanır. Bununla birlikte araştırmalar bu belirtilerin farklı koşullar ve ortamlarda daha da erken ortaya çıkabileceğini göstermektedir.
Çalışmalar; bunamanın erken belirtilerinin 40 veya 45 yaşlarında ortaya çıkabileceğini kanıtlamıştır.
Bulguların, sağlıklı bir yaşam tarzının ve inme ve kalp krizi için önleyici tedbirlerin erken yaşta bunama oluşumunu da önleyebileceği sonucuna vardığını belirtmek çok önemlidir.
Hafıza Bozulmaları Nedir?
Yaşlılıkta Hafıza – Anahtarlarınızı nereye koyduğunuzu unutmak veya birkaç denemede birinin adını hatırlamakta zorlanmak birçok insanın başına gelir. Bu olaylar yaşla birlikte daha sık meydana gelmeye başlar. Ancak genellikle zararsız olduğu için bunları normal hafıza kaybı olarak düşünebilirsiniz.
Genellikle yaşlı insanlar sık sık unutkanlık dönemleri yaşayabilir. Bu dönemler yeni bilgileri saklamak, eski olayları hatırlamak ve mevcut olayları tanımak gibi birkaç hafıza sürecini içerebilir.
Tüm bu hafıza bozulmaları herhangi bir yaşlının başına gelebilir ve bunların hafif versiyonları genellikle tıbbi müdahale gerektirmez.
Normal Yaşlanmanın Bir Parçası Olarak Hangi Hafıza Sorunları Ortaya Çıkabilir?
Azalan hipokampus, beyin büyümesinden sorumlu protein ve hormonların azalması ve beyne giden kan akışının azalması, çeşitli zihinsel işlevleri olumsuz etkileyebilir. Tüm bu faktörler, normal yaşlanma sürecinin bir parçası olan çeşitli hafıza sorunlarına katkıda bulunur.
İşte yaşın olumsuz yönde etkilediği birkaç beyin fonksiyonu:
Yeni Şeyler Öğrenmekte zorlanmak
Yaşlı insanlar genellikle yeni bir beceri öğrenmekte veya daha fazla bilgiyi akılda tutmakta zorlanırlar. Örneğin, daha gençken dakikalar içinde kolayca yapabildiğiniz bir metin parçasını hatırlamanız normalden daha uzun sürebilir.
Benzer şekilde yaşla birlikte yeni tanıştığınız kişilerin isimlerini hatırlamakta zorluk çekebilirsiniz.
Mevcut Anıları Hatırlayamamak
Daha eski anıları hatırlamak daha kolay olsa da yaşlı yetişkinler yakın geçmiş olayları hatırlamakta zorlanırlar. Yaşlı insanlar genellikle aynı soruları tekrarlar, aynı hikayeleri anlatır, randevularını unutur ve az önce yaptıkları bir konuşmayı hatırlayamazlar.
Sözel Akıcılıkta Durağanlaşma
Ortak bir kelime bulurken çoğu zaman zorluklarla uğraşırız. Beynimizin dil bağlamında bilgilerle ilgili sorun yaşamaya başlaması yaşla birlikte daha sık olur. Hayatınız boyunca sık sık kullanmış olsanız bile bir kelimeyi anlamanız ya da hatırlamanız daha uzun sürebilir.
Kelimeleri Hatırlayamama
Dil anlamanın çoğu kısmı değişmeden kalırken yeni kelimeleri ve bunların bir cümlede nasıl kullanıldığını hatırlamakta zorluk çekebiliriz.
Problem Çözme Yeteneklerinde Sıkışma
Beynimiz bilgiyi işleyemediği ve doğru şekilde aktaramadığı için yaşlılık genellikle problem çözme becerilerimize zarar verir. Bu nedenle kendimizi eskisinden daha sık zor bir durumda sıkışıp kalmış bulabiliriz.
Birden Fazla İş Yapma
Aynı anda birden fazla görevle başa çıkmak, gelişmiş zihinsel beceriler ve zeka gerektirir. Beyin hücrelerimiz yaşla birlikte bozulma yaşadığı için aynı anda birden fazla işle uğraşmak bir anda kendimizi bir kayıpta bulmamıza sebep olabilmektedir.
Reaksiyon Süresinde Yavaşlama
Beynimiz bir durumu kavramak, verilerini işlemek, uygun bir karar vermek ve uygun bir yanıtı tetiklemek için yaşla birlikte daha fazla zamana ihtiyaç duyar. Yaşlandıkça zile basmamız daha uzun sürer.
Dikkat Süresinde Kısalma
Yaşla birlikte belirli bir göreve odaklanma yeteneğimiz zayıflar. Günlük hedeflerimizi dikkatimiz dağılmadan gerçekleştirmek için not almamız ve yapılacaklar listesi hazırlamamız gerekebilir.
Yaşla Birlikte Hafıza Gücü Azalır mı? – Yaşlılıkta Hafıza
Yaşlılıkta Hafıza – Yaşla birlikte bellekte küçük değişiklikler, örneğin normal unutkanlıklar beklenebilir. Yanı sıra bu değişiklikler günlük rutininizi etkiliyorsa, bunamayı ekarte etmek için bir doktora görünmenin zamanı gelmiş olabilir.
İnsanlar genellikle hafıza kaybının yaşlılığın normal bir parçası olduğuna inanırlar. Bu durum sdece bir dereceye kadar geçerlidir. Hafıza eksikliğiniz günlük işlerinizi engellemeye başladığında yüksek bir bunama veya Alzheimer riski vardır.
İşte dikkat etmeniz gereken birkaç bunama belirtisi:
- Bir fatura ödemek, çamaşır yıkamak veya bir elbise seçmek
- Daha önce defalarca yaptığınız basit işleri nasıl yapacağınızı unutmak
- Hayattaki belirli olayları hatırlayamamak
- Tanıdık yerlerde oryantasyon bozukluğu veya yönergeleri takip edememek.
- Aynı cümleyi veya hikâyeyi birkaç kez tekrarlamak
- Yaygın kelimeleri yanlış kullanmak, unutmak ve karıştırmak
Yaşlanma Sürecinde Hafıza Korunabilir mi?
Yaşlılıkta Hafıza – Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve düşük stresli bir yaşam sürmek, yaşlılıkta yaygın görülen hafıza kaybı belirtilerini geciktirebilir veya önleyebilir.
Zihinsel işlevimiz önemli ölçüde yaşam tarzımıza ve yaşam seçimlerimize bağlıdır. Birçok faktör erken veya ciddi hafıza kaybına neden olabilir. Bunlar kronik depresyon, ilaçlar, B12 vitamini eksikliği, hatalı çalışan tiroid, alkol kötüye kullanımı ve dehidrasyondur.
Benzer şekilde, yaşlanma sürecinde hafızayı korumanın birçok yolu vardır:
Sigara İçmeyi Bırak
Sigara içmek, beyninize kan akışını engelleyebilen felç gibi vasküler sorunların yaygın bir nedenidir. Azalan kan akışı, hafızanın bozulmasının başlıca suçlularından biridir.
Sağlıklı Beslen
Antioksidanlar bunama riskini azaltır. Diyetinize antioksidan içeren yiyecekleri dahil etmeyi düşünün. Sağlıklı yaşam tarzını benimsemek alzheimer için azaltıcı etki yapabilir mi? İnceleyebilirsiniz.
Ayrıca beynini koruyacak ek gıdalar ve takviyeler almayı ihmal etmeyin: Alzheimer Riski – Balık Tüketmek Alzheimer Riskini Engelliyor.
Stresini Yönet
Stres, yaşa bağlı hafıza kaybına neden olmada önemli bir katkıda bulunur. Kortizol hormonu stresli durumlarda üretilir ve beynimizde ciddi hasara neden olur. Kaygıyı azaltmak için stres yönetimi tekniklerini takip edin veya meseleler tırmanırsa yardım isteyin.
Uykun Düzenli Olsun
Yeterli uyku beynimizi ertesi gün enerjik uyanmak için dinlendirir. Geceleri dinlendirici bir uyku için uygun bir rutin gereklidir. Programınıza bağlı kalın ve her gece yeterince uyuduğunuzdan emin olun.
Fit Kal
Fiziksel egzersiz ruh sağlığı için gereklidir. İbadetler, meditasyon, yüzme, bisiklete binme, koşma vb. gibi aerobik aktiviteler, kuvvet antrenmanı, kardiyo, esneme gibi aktiviteler de fit bir vücuda sahip olmak için mükemmeldir.
Diğer İnsanlarla Etkileşimde Ol
Sosyal olarak aktif insanlar yalnızlık, endişe ve stres duygularına daha az eğilimlidir. Böylece hafıza kaybı veya bunama belirtilerinden muzdarip olma şansları daha azdır.
Diğer İnsanlara Minnettarlık Alıştırması Yap
Koşullarınız için minnettar olmayı deneyin ve her zaman olumlu bir bakış açısına sahip olun. Mutlu bir yaşama ve daha az sürekli stres ve endişe riskine yol açabilir.
Beyninizi Çalıştırın
Akıl oyunları, her yaşta hafıza kaybıyla mücadele etmenin mükemmel bir yoludur. Birkaç zihinsel egzersiz deneyebilir ve en çok hoşunuza gideni seçebilirsiniz. Bir oyunu ne kadar mutlu oynuyorsanız, beyninizde o kadar iyi etkileri olacaktır.
İşte Deneyebileceğiniz Birkaç Beyin Oyunu:
- Satranç, sudoku ve kart oyunları dahil olmak üzere strateji oyunları
- Scrabble ve bulmaca gibi kelime oyunları
- Enstrüman çalmak, yemek pişirmek, araba kullanmak, yeni bir oyun ve hatta yeni bir dil gibi yeni bir beceri öğrenmek
- Bir dil veya spor gibi daha önce öğrendiklerinizi geliştirmeye çalışmak
- Sizi zorlayan yeni bir kitap, dergi veya gazete okumak
- Bahçe işleri, örgü örmek veya yazı yazmak gibi yeni bir hobi denemek
Sonuç: Yaşlılar Kendi Hayatları İçinde Rahat Edebilmek İçin Beynini Etkin Kullanmaya Devam Etmeli
Yaşlılıkta Hafıza – Birçok insan bunamayı yaşa bağlı normal unutkanlıkla karıştırır. Bir kişinin öğle yemeğinde ne yediğini unutması normal olsa da kaşık ve çatalın nasıl kullanılacağını anlayamamak sorunludur ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
Yaşla ilgili tipik bellek sorunları arasında güncel olayları unutmak, yeni bir tanıdığın adını hatırlamakta güçlük çekmek veya ortak bir kelimeyi birkaç kez hatırlamaya çalışmak sayılabilir.
Bunlar hayatlarının dördüncü veya beşinci on yılına giren hemen hemen herkeste yaygın olmasına rağmen sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek ve beyin egzersizlerine kendinizi kaptırarak hafıza kaybını geciktirebilir, hatta önleyebilirsiniz.
Sağlıklı yaşlanma dileğiyle…
