DEHB / ADHDKişisel Gelişim

DEHB Genetik mi – Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

DEHB Genetik mi – Son yüzyılın insanlığa hediyelerinden biridir, Dikkat Eksiliği ve Hiperaktivite bozukluğu (DEHB). Nörogelişimsel bir bozukluk olan sikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), en sık çocuklukta teşhis edilir. Ancak yetişkinler de bu bozukluğun semptomlarını yaşayabilir ve teşhis edilebilir. 

Amerikan Psikiyatri Derneği (APA) verilerine göre, ABD’li çocukların yüzde 5’i ve ABD’de yaşayan yetişkinlerin yüzde 2,5’inin DEHB’li olduğu tahmin edilmektedir.

DEHB’nin en yaygın semptomları şunları içerir:

Odaklanamama

Kıpır kıpır davranmak

Görevlerden kaçınmak veya aldığı görevi tamamlayamamak

Dikkatin kolayca dağılması

DEHB’ye ne sebep olur?

Araştırmacılar, DEHB için tek bir neden belirleyemediler. Genlerin, çevresel faktörlerin ve muhtemelen diyetin bir kombinasyonundan oluşabilir. 

Bazı araştırmalar, DEHB’li olmada en büyük faktörün genlerin olduğu öne sürülüyor. Sonuçta, genler vücudumuzun yapı taşlarıdır. Genlerimizi ebeveynlerimizden miras alırız. Birçok zihinsel bozukluk veya şartlar gibi, DEHB de güçlü bir genetik bileşene sahip olabilir. Bu nedenle, birçok bilim insanı araştırmalarını bu bozukluğu taşıyan genlere odaklıyor.

Bir yakın akraba

DEHB Genetik mi – DEHB olan bir aile üyesine sahip olmak, sizin de DEHB bozukluğuna sahip olma olasılığınızı artırır. DEHB olan çocukların tipik olarak bir ebeveyni, kardeşi veya DEHB olan başka bir yakın akrabası vardır. Aslında, Ulusal Sağlık Enstitüleri’ne (NIH) göre, DEHB olan babaların en az üçte birinin çocuklarının da DEHB tanısı alacak çocukları olacağına kesin gözüyle bakılıyor.

Tek yumurta ikizi

DEHB Genetik mi – İkizler pek çok şeyi paylaşırlar: Doğum günleri, sırlar, ebeveynler ve okul notları. Adı üstünde: İkiz… Ne yazık ki, DEHB olma riskini de paylaşıyorlar. Avustralya’da yapılan bir araştırma, ikizlerin DEHB’ye sahip olma olasılığı tekil olan çocuklara göre daha yüksektir. (1) Ek olarak, DEHB olan tek yumurta ikizi bir çocuğun da DEHB bozukluğu geliştirme durumu yüksektir.

Eksik DNA

DEHB Genetik mi – DEHB’ye neden olan çevresel potansiyelin aksine, DNA değiştirilemez.  DEHB’ye neyin neden olduğu konusunda, bilim adamları, genetiğin oynadığı güçlü rolü kabul ediyorlar. Bu nedenle, DEHB ile ilgili araştırmaların çoğu genleri anlamaya adanmıştır. 2010 yılında İngiliz araştırmacılar küçük DNA parçalarını tespit etti. (2)  Bunlar, DEHB olan çocukların beyinlerinde yinelenen ya da eksik olan DNA’lardı. Etkilenen bu genetik bölümler ayrıca otizm ve şizofreni ile ilişkilendirilmiştir.

Daha ince beyin dokusu

DEHB Genetik mi – Araştırmacılar Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü (NAMI), beynin DEHB’nin etkileyebileceği bir alanı belirledi. (3)   Bilim adamları, özellikle, DEHB olan bireylerin, dikkat ile ilişkili beyin bölgelerinde daha ince dokuya sahip olduklarını buldular. Neyse ki, çalışma aynı zamanda daha ince beyin dokusuna sahip bazı çocukların yaşlandıkça normal doku kalınlık seviyeleri geliştirdiğini de buldu. Doku kalınlaştıkça, DEHB semptomları daha az görünmeye başladı.

Mega Mental Aritmetik - Çocuklar için Konsantrasyon ve Zeka Eğitimi

DEHB için bazı risk faktörleri

DNA’nın yanı sıra, kişileri DEHB’li olma konusunda etkileyen bazı önemli faktörler vardır. Bunlar;

  • Kurşuna maruz kalma gibi çevresel maruziyet, bir çocuğun DEHB riskini artırabilir.
  • Travmatik beyin hasarı yaşayan az sayıdaki çocuk DEHB geliştirebilir.
  • Araştırmacılar, hamileyken sigara içen annelerin çocuklarının DEHB geliştirme riskini artırdığını bulmuşlardır. (4) Hamilelik sırasında alkol alan ve uyuşturucu kullanan kadınlar da çocuklarını bu hastalık için riske atmaktadır.
  • Bir araştırmaya göre, doğum tarihlerinden önce doğan bebeklerin büyüdüklerinde DEHB’ye sahip olma olasılığı daha yüksektir. (5)
  • Beyindeki DHA miktarının eksik olması da DEHB’ye sebep olabiliyor.

DEHB olan ebeveynlere mesaj

Biliyorum, çoğumuz anne veya baba olarak, çocuğumuzun DEHB durumundan dolayı üzülüyoruz ya da kaygılıyız.

DEHB bozukluğu genlerinizi çocuğunuza geçirme konusunda endişeli olabilirsiniz. Ne yazık ki, çocuğunuzun DEHB genlerini miras alıp almayacağını kontrol edemezsiniz. 

Bununla birlikte, çocuğunuzun potansiyel semptomları konusunda ne kadar tetikte olduğunuzu kontrol edebilirsiniz. Çocuğunuzun doktoruna kişisel DEHB geçmişiniz konusunda uyarınız. Uyardığınızdan emin olunuz.

Size bu konuda erken tedbir almanız için uyarıda bulunmak istiyoruz:

Birçok çalışma, DEHB’li çocukların, DEHB’li olmayan çocuklara kıyasla, omega-3 yağ asitlerinden olan DHA’nın (dokosaheksaenoik asit) düşük olduğunu göstermiştir. DEHB bozukluğu için yüksek DHA’lı balık yağı takviyesi kapsamlı olarak incelenmiş ve birçok doktor tarafından mantıklı bir müdahale olarak değerlendirilmiştir.

Siz de çocuğunuzda potansiyel DEHB belirtilerini en azından hissediyorsanız veya diğer yararları açısından yüksek DHA oranlı balık yağı takviyesi alın. Ne kadar erken farkına varırsanız, siz ve çocuğunuzun doktoru o kadar çabuk yanıt verebilir. 

Ancak balık yağlarının “Trigliserid” ve “Etil Ester” gibi farklı yapılarda olduğunun farkına varın ve doğru balık yağı kullanın. Son zamanlarda üzerinde “trigliserid” yazan balık yağlarının bir kısmının da “etil ester” olduğu yapılan testler sonucu şikayetlerden anlaşılmaktadır. Bu konu için aşağıdaki kısa video filmi izleyebilirsiniz.

Güvenilir yüksek DHA oranlı bir Omega-3 takviyesi ile tedaviye ve terapiye erken başlayabilirsiniz, bu da çocuğunuzun DEHB semptomlarıyla daha iyi baş etmeyi öğrenmesine yardımcı olabilir. Maalesef yukarıdaki video filmde izah edilene benzer pazarlama hileleri halâ olabilmektedir. Tanımadığınız firmaların ürünlerini üzerinde “trigliserid” yazsa bile test etmeniz faydalı bir önlem olabilir.

Kaynakça:

  • https://www.healthline.com/health/adhd/genetic#parents-with-adhd
  • Furman, L. (2005). What Is Attention-Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)? MD J Child Neurol. 2005;20(12):994-1003.
  • https://www.understood.org/en/learning-attention-issues/child-learning-disabilities/add-adhd/fish-oil-and-adhd

Tavsiye Edilen Makaleler:

Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir?

DHA Oranı Yüksek Olan Balık Yağları DEHB Bozukluğunu İyileştirebilir

Dikkat Dağınıklığı Ve Hiperaktivite İçin Günlük DHA Miktarı Önemli

Neden DHA Oranı Yüksek Olan Balık Yağı İçmeliyiz?

 

Başa dön tuşu