Balık Yemek / Fazlası Zararlı Mı? – İnsan türü iki kaynaktan besleniyor; biri karalar, diğeri denizler. Kara parçası dediğimizde besin kaynaklarımız bitkisel ve hayvansal olmak üzere ikiyi ayrılıyor. İnsan türü önce topraktan beslenirken, sonraki çağlarda hayvansal gıdalara yönelmiş ve avcılık dönemine geçmiştir. Avcılık yoluyla hayvansal beslenmeye denizlerle tanıştıktan sonra insan türünün menüsüne balıklar da girmiştir.
Kırmızı et ve balık eti tüketimi birbirinin alternatif gibi görünse de her ikisi de insan yaşamının vazgeçilmez ikilisidir.
Ülkemize dönersek; üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde kişi başına düşen balık tüketimi miktarı oldukça düşüktür. Oysa Türkiye, Avrupa’nın 8’inci büyük deniz ürünleri üreticisi konumunda olup bunların çoğunu AB ülkelerine ihraç etmektedir.
Kişi Başına Düşen Balık Tüketimi
Balık Yemek / Fazlası Zararlı Mı? – Ülkemizde balık yeme kültürü ilginçtir. Mesela, balık eti daha çok kış aylarına yenirmiş gibi bir algı vardır. Tabi bunda hamsi kültürünün etkisi var. Bu nedenle kış aylarında tüketim artarken yaz aylarında çok düşüyor. Bu deniz kenarlarındaki illerimiz için böyleyken, Anadolu’nun iç kesimlerinde hamur işi gıdalar öne çıktığından balığın adı bile geçmiyor.
Bundan 2 yıl önceki verilere göre, Türkiye’de kişi başına yılda ortalama 6-7 kilo balık tüketilirken bu oran Avrupa’da 25-26 kilo arasındadır. Yani Avrupalılar Türklerden 4 kat daha fazla deniz ürünü tüketiyor. Avrupa’da balık ve diğer deniz ürünlerine sektörüne yılda yaklaşık 55 milyar Euro harcıyor. Kaynak
Ne Kadar Balık Yemeliyiz?
Balık Yemek / Fazlası Zararlı Mı? – Amerikan Gıda ve İlaç Yönetimi FDA, balık tüketimini denetleyip toplumu uyaran bir kuruluştur. Bir yandan balık yemeyi teşvik ederken, diğer yandan çok miktarda balık yemenin sağlığa zarar verebileceği konusunda da uyarılarda bulunuyor.
FDA’ye göre, güvenli olmak için haftalık balık tüketiminin kişi başı yaklaşık 225 gram (yarım pound) olması gerekmektedir. Ayrıca yılda 13,6 kilodan (= 30 pound) fazla balık yemenin sağlıklı olmadığını söylüyor. Kaynak
Peki FDA fazla balık yeme konusunda neden böyle bir uyarıda bulunuyor. Halbuki beynin ve gözün gelişmesi için balıktaki DHA denen madde hayati bir önem arz ediyor. Bu maddenin beyinde eksikliği odaklanma sorunlarına, hafıza problemlerine ve öğrenme zorluklarına sebep oluyor.
FDA Bu Uyarıyı Neden Yapıyor?
Balık Yemek / Fazlası Zararlı Mı? – Balık çok fazla protein ve besin içerirken FDA, balıkların beyin için tehlikeli bir toksin olan cıvayı ve ağır metalleri de barındırabileceğini söylüyor. Çünkü denizde tutulan balıkların cıva ve ağır metaller açısından bir denetime girmeden yemek masamıza gelmesi önemli sorunların kaynağı olabilir.
Denizlerde tutulan hemen hemen her balıkta az da olsa belli bir miktarda civa olduğu bilinen bir gerçektir. FDA bu nedenle çok balık yemeden uzak durulması konusunda tüketicileri uyarmaktadır.
Çoğu balık yağları da bu konuda şaibe altındadır. Balık yağlarının ağır metaller ve cıva içermediğinin garantisi API/GMP standartlarında üretim yapmalarına bağlıdır. Bu anlamda balık yağları da “Nerede üretildikleri” ve özellikle “API/GMP standardında üretim yapan tesislerde üretilip üretilmedikleri” konularında sorgulanmalıdır. API/GMP standartlarında olmayan çoğu üretim tesisleri İFOS denen bir sertifika alarak ürettikleri balık yağlarının etiket muhtevasına uygun olduğunu sağlamaya çalışmaktadırlar. Kaynak
“API/GMP Standardı Nedir, İFOS Nedir” konularında daha fazla bilgi edinmek için daha önce yazdığımız aşağıdaki makaleyi de okuyabilirsiniz.
APİ/GMP Nedir? İFOS Sertifikalı Balık Yağı Nedir?
Hamile Kadınlar Çok Dikkat Etmeli!
Balık Yemek / Fazlası Zararlı Mı? – FDA, toksin beyin gelişimine zarar verebileceğinden hamile kadınların diyetlerindeki balık miktarını özellikle sınırlamaları gerektiğini söylüyor.
Yani hamile bayanların bebeklerinin beyinlerinin sağlıklı gelişmesi için balık yemekten çok, API/GMP standartlarındaki tesislerde üretilen balık yağlarından içmelerinin daha güvenli olduğu anlaşılıyor.
Konserve ton balığı en popüler balık olmasına rağmen, aynı zamanda en yüksek cıva seviyelerinden bazılarını içermektedir.
Yemek için güvenli olan konserve ton balığını tüketirken de özellikle vücut ağırlığınıza bağlı olarak tüketmelisiniz.
Örneğin, yaklaşık 57 kg ağırlığındaysanız, haftada yalnızca 186 gr.’lık bir balık konserve yemelisiniz. Kaynak
Beslenme uzmanı John Virgin, ton balığı ve kılıç balığı gibi daha kalın balık kızartmalarının küçük balıklardan daha fazla cıva emdiğini söylüyor. “Büyük balıklar uzun süre yaşadılar ve çok sayıda küçük balık yediler.” diyor ve uyarıyor.
Sonuç olarak; her gıda alımında olduğu gibi, balık tüketiminde de ölçülü olmak her zaman garantidir.
Tavsiye Edilen Makaleler:
İFOS Nedir? APİ/GMP Nedir? İFOS Sertifikalı Balık Yağı Nedir?
