Bilgi Yoğun Bir Kitap Okumak veya Bir Roman Okumak / Hangisi Hafızayı Daha Çok Keskinleştiriyor – Bir iş insanıysanız, hayatın yoğun akışında roman okumanın sadece bir zaman kaybı olduğunu düşünüyor olabilirsiniz. Ancak bilim, kurgusal metinler okumanın beyinlerimize sadece dikkat dağıtma ve stresten kurtulmadan çok daha fazlasını sunduğunu öne sürüyor.
Araştırmalar, harika bir romanın hayal dünyasına daldığımızda derin konsantrasyon, odaklanma ve empati gibi temel zihinsel becerilerin yanı sıra, karmaşık bilgileri gözden geçirme, çelişkili argümanları analiz etme, farklı düşünme tarzlarını anlama, isimleri ve karakterlerin özelliklerini akılda tutma, başka yaşamları algılama gibi birçok beceriler geliştirdiğimizi söylüyor. Okumak beynimizi sadece görseller ve fikirlerle doldurmuyor. Okuma sırasında düşüncelerimiz biz farkında olmadan yeniden şekilleniyor ve beynimizde yeni ağlar kuruluyor.
Tüm bunlar, hafızamızı ve beynimizi geliştirmek için programınızda kurguya daha fazla zaman ayırmak isteyebileceğinize dair iyi bir argüman oluşturuyor. Halâ edebiyata zaman ayırmakta zorlanıyorsanız, beyin üzerine çok sayıda kitap yazmış olan Nörolog Profesör Richard Restak’ın yazdıkları sizi ikna edebilir. Restak, roman okumanın beyin için çok önemli faydaları olduğunu söylüyor. Hatta roman okumak biz yaşlandıkça anılarımızı keskin tutmaya da yardımcı oluyor.
Yaşlandıkça Roman Okumak ve Hafıza Gücü
Restak’ın yeni kitabı olan, “Eksiksiz Hafıza Rehberi: Zihninizi Güçlendirme Bilimi (The Complete Guide to Memory: The Science of Strengthening Your Mind)”, yaşlandıkça çoğumuzun başına bela olan günlük hafıza sorunlarıyla mücadele etmekle ilgili. Geçenlerde “The New York Times”a tavsiyelerinden bazıları hakkında konuştuğu bilgisinden Restak’ın bu kitabına ulaştım. Daha önce başka kitaplarını da okuduğum bu bilim adamının bu yeni kitabını da bir çırpıda okudum.
Önerilerinin çoğu, hafızanızı nasıl keskin tutacağınız konusunda biraz okuma yapmış olan herkese tanıdık gelecektir:
- Zihin bulmacaları çözmek faydalıdır,
- Çapraz kelime bulmacaları özellikle yararlıdır,
- Teknolojiye fazla güvenmeyin. Arada bir o GPS’i kapatın,
- Matematik hesapları zihninizde yapın,
- Alışveriş listenizi yazmayın hafızanızda tutmaya çalışın,
- Hafıza teknikleri kullanmayı öğrenin,
- Aynı yere farklı yollar kullanarak gidin,
- Hayat boyu öğrenci olun ve öğrenmeye devam edin,
- Farklı hobiler edinin,
- Sürekli zihin egzersizleri yapın….
Richard Restak fiziksel egzersizlerden bahsetmiyor. Binlerce çalışma, bu zihin egzersizlerinin beyniniz için harika olduğunu gösteriyor.
Hiç şüphe yok ki tüm bunlar sağlam tavsiyeler, ancak Restak’ın kitabındaki kurgu okumakla ilgili yorumları bana ilginç geldi. Restak, “Hafıza güçlükleri yaşamaya başladıklarında, insanlar kurgusal olmayan bilgi yoğun kitaplar okumaya başlıyorlar.” diyor.
Neden? Çünkü birçok kurgusal olmayan kitap arasında gezinebilir ve kârlı bir şekilde bir kısmını buradan, bir kısmını şuradan okuyabilir ve ilişkili veya ilişkisiz farklı bilgiler öğrenebilirsiniz. Kurgudan keyif almak için ise daha fazla dikkat etmeniz ve hikayenin her aşamasında neler olduğunu hatırlamanız gerekiyor. Örneğin bir romanın ikinci bölümde gözden kaçırdığınız önemli bir ipucu ve hatırlayamadığınız veya karıştırdığınız isimler her şeyin karışmasına sebep olabiliyor. Akılda tutulması ve birleştirilmesi gereken çok şey var. Ayrıca romanı bir günde bitiremeyeceğiniz için beynin konuyla daha yoğun ilgilenmesi gerekiyor ve beyinde oluşan yeni yollar sağlamlaşıyor.
Her bir bölümde okuduklarınızı hafızanızda tutmak zorunda olmanız, okunan bölümlerdeki olayları birbirine bağlamanız, insan ve yer isimlerini hatırlamanız, farklı kişilerin kişilik özelliklerini hafızanızda tutmanız, kim neyi neden yaptı, neden öyle düşünüyor analizleri yapmanız, kurgu okumayı özellikle güçlü bir hafıza egzersizi yapıyor. Tüm bunlar, Restak’ın pratikte neden romanlardan zevk almak ile yaşlı yıllarda hafızayı korumak arasında güçlü bir ilişki olduğunu söylemesini de anlamlı kılıyor.
Kitaplığınızın Rafında Duran Güçlü Hafıza Egzersizleri
Tabii ki, her hafıza sorunu, klasik romanlarınızı tazeleyerek veya yeni romanlar okuyarak çözülemez. Restak, hafızanızla ilgili ciddi bir sorununuz varsa, kesinlikle bir profesyonele danışma zamanının geldiğinin altını çiziyor. Restak ayrıca, hepimiz daha vahim teşhislerden korksak da, “Depresyon ve vitamin eksikliklerinden yetersiz uykuya kadar yaygın, tedavi edilebilir sorunlar da hafızanızı etkileyebilir” diyor.
Ama kaybolan anahtarlar, unutulan isimler ve nereye park edildiği hatırlanamayan arabalar gibi çok çeşitli sorunlarla boğuşan çoğu kişi için, hoş ve kolay bir çözüm kitaplıklarında onları bekliyor olabilir.
Tavsiye Edilen Makaleler:
Bilgilendirici Kurgusal Olmayan Okuma Parçaları Neden Kurgusal Okuma Parçaları Kadar Önemlidir?
