Strateji nedir – Strateji kavramı ülkemizde 1980’lerde serbest piyasa ekonomisinin uygulanmaya konulmasıyla işletmelerin vazgeçilmez bir kavramı haline geldi. Özellikle, planlama, konumlandırma, rekabet, perspektif gibi işletmelerin ihtiyaç duyduğu öncelikler “strateji” kavramının bayrağı altında toplandı. Bu anlamda, strateji, ülkemizde sevk etme, yöneltme, gönderme, gütme gibi anlamlarda kendini gösterdi. Meslek olarak “strateji danışmanlığı” da yeni bir uzmanlık alanı olarak boy gösterdi. Bu uzmanlığın işi gücü, işyerlerinde “iş stratejisi” geliştirmek oldu.
Strateji tam olarak nedir?
Stratejinin tanımı konusunda çok fazla farklı görüşler vardır. Bunun bir nedeni, stratejinin yıllarca iş liderleri ve iş teorisyenleri tarafından çalışılmış olması ve hepsinin stratejiyi farklı şekillerde ele almasıdır.
Örneğin, bazı insanlar bugünü dikkatli bir şekilde analiz etmenize, pazarınızdaki veya sektörünüzdeki değişiklikleri tahmin etmenize ve bundan yola çıkarak gelecekte nasıl başarılı olacağınızı planlamanız gerektiğine inanıyor.
Yazının girişinde de söz ettiğimiz gibi, en basit tanımıyla strateji, bir işletmenin amaçlarına ulaşabilmesi; yani önündeki dönemlerde nasıl kazanacağını belirlemek için ona doğru yol veya yollar çizmektir.
Harvard Business School’da (HBS) strateji uzmanı ve profesör olan Michael Porter, bir organizasyonun benzersiz konumunu tanımlamak ve iletmek için stratejiye olan ihtiyacı vurguluyor ve rekabet avantajı yaratmak için organizasyonel kaynakların, becerilerin ve yeterliliklerin nasıl birleştirilmesi gerektiğini belirlemesi gerektiğini söylüyor.
Her zaman gelişmiş bir strateji unsuru olacak olsa da, pazarda başarıyı planlamak önemlidir. Bu, kuruluşların kendilerine açık olan fırsatlardan tam olarak yararlanmaları ve her düzeyde geleceği öngörmeleri ve hazırlanmaları gerektiği anlamına gelir.
Örneğin, birçok başarılı ve üretken kuruluş, vizyon ve misyonlarını destekleyen bir kurumsal stratejiye sahiptir. Daha sonra organizasyon içindeki her bir iş birimi, liderlerinin kendi pazarlarında nasıl rekabet edeceklerini belirlemek için kullandıkları bir iş birimi stratejisine sahiptir.
Buna karşılık, günlük aktivitelerinin organizasyonu doğru yöne taşımasına yardımcı olmasını sağlamak için her takımın kendi stratejisi olmalıdır.
Genellikle işletmeler üç stratejik düzeye odaklanıyorlar:
1– Kurumsal strateji
2- İş birimi stratejisi
3- Ekip stratejisi
Kurumsal Strateji
Kurumsal strateji, birden fazla pazarda faaliyet gösteren, birden fazla iş biriminden oluşan bir organizasyonun genel stratejisini ifade eder.
Kurumun bir bütün olarak içindeki iş birimlerinin değerini nasıl desteklediğini ve geliştirdiğini belirler.
“İşin genelini nasıl yapılandırırız? Tüm parçalar birlikte daha fazla nasıl değer yaratır?” sorusuna cevap verir.
Kurumlar bunu şu şekilde yapabilir:
- Güçlü iç yeterlilikler oluşturmak
- Ekipler içinde ve ekipler arasında güçlü ilişkiler geliştirmek
- Kuruluştaki herkesin geride kalabileceği bir dizi sağlam değer geliştirmek
- Departmanlar ve ekipler arasında teknolojileri ve kaynakları paylaşmak
- Yatırımcılardan sermaye artırımı istemek
- Güçlü bir kurumsal marka geliştirmek ve beslemek
Dolayısıyla, bu strateji düzeyinde, şirket içindeki iş birimlerinin nasıl bir araya gelmesi gerektiğini düşünmek ve mümkün olan en büyük değeri yaratmak için kaynakların nasıl kullanılması gerektiğini anlamakla ilgileniyoruz.
Organizasyonun tasarımı, bu düzeyde, dikkate alınması gereken bir diğer önemli stratejik faktördür. İşinizi, çalışanlarınızı ve diğer kaynakları yapılandırma biçiminiz, rekabet avantajını etkiler ve stratejik hedeflerinizi destekleyebilir.
İş Birimi Stratejisi
İş birimi düzeyindeki strateji, bireysel pazarlarda başarılı bir şekilde rekabet etmekle ilgilidir. “Bu pazarda nasıl kazanırız?” sorusuna yanıt verir. Ancak, bu stratejinin kurumsal düzeydeki stratejide tanımlanan hedeflerle bağlantılı olması gerekir.
Rakiplerden istihbarat toplama dahil olmak üzere, rekabet analizi, bir iş birimi stratejisi geliştirmek için harika bir başlangıç noktasıdır. Bunun bir parçası olarak, temel yetkinliklerinizi düşünmek önemlidir.
Ayrıca yeni fırsatlar yaratmak ve bunlardan yararlanmak için seçeneklerinizi keşfetmek isteyeceksiniz. Bir SWOT Analizi ise pazarınızdaki fırsatları ve tehditleri anlamanıza ve ele almanıza yardımcı olacaktır.
İş birimi stratejiniz, muhtemelen her iş alanında en görünür strateji düzeyi olacaktır. Her birimde çalışan kişiler, bu strateji ile yaptıkları iş arasında doğrudan bağlantılar kurabilmelidir.
İnsanlar, kendi iş birimlerinin “kazanmasına” nasıl yardımcı olabileceklerini anladıklarında, son derece üretken ve motive olmuş bir işgücünün temeline sahip olursunuz. Bu nedenle, iş biriminin misyon, vizyon ve değerlerinin net bir tanımına sahip olması önemlidir.
Takım Stratejisi
Kurumsal ve iş birimi stratejilerinizi başarılı bir şekilde yürütmek için kuruluşunuzda genelinde birlikte çalışacak ekiplere ihtiyacınız vardır. Bu ekiplerin her birinin yapması gereken farklı bir katkı vardır. Yani her ekibin basit de olsa kendi ekip düzeyinde stratejisine sahip olması gerekir.
Bu ekip stratejisi, iş birimi ve kurumsal stratejilerle uyumlu olmalıdır. Bu, organizasyonun başarılı olmasını sağlamak için tüm strateji düzeylerinin birbirini desteklemesi ve geliştirmesi anlamına gelir.
Bu, örneğin bir ekip tüzüğü kullanarak ekibin amacını ve sınırlarını tanımlamanın yararlı olduğu yerdir. Hedeflere Göre Yönetim gibi teknikleri kullanarak yönetmek önem kazanır.
Kuruluşun daha üst seviyelerinde belirlenen stratejik hedeflere ulaşmak için verimli bir şekilde çalışmanız gerekir. Bu nedenle, ekip stratejinizin önemli bir unsuru, ekibinizin hedeflerine ulaşmasına yardımcı olacak en iyi örnekleri uygulamaktır
Özetle
Strateji nedir – Stratejiyi tanımlamak zor olabilir. Önemli olan uygulamaktır. Strateji, basitçe, “Önümüzdeki dönemde nasıl daha çok kazanacağız?” fikrini belirlemektir.
İş dünyasında farklı strateji seviyeleri vardır. Bunların her birinin farklı bir odağı vardır; farklı araç ve becerilere ihtiyaç duyar.
Kurumsal strateji bir bütün olarak organizasyona odaklanırken, iş birimi stratejisi tek bir iş birimine veya pazara odaklanır.
Son olarak, ekip stratejisi, bir ekibin organizasyonun genel amaç ve hedeflerine ulaşmasına nasıl yardımcı olacağını tanımlar.
