“Yakın Geçmiş Zaman” olarak Türkçeye çevrilebilen, ancak Türkçede tam karşılığı bulunmayan bir zaman dilimini ifade eden Present Perfect Tense, çoğu kere dilimizde sıkça kullandığımız tüm geçmiş zamanları içine alan “Past Simple Tense” (Geçmiş zaman) ile karıştırılmaktadır.
Kültür olarak Past Tense uygun bir dil yapısına sahip olan Türkçe konuşanlara göre bir saniye öncesi de 100 yıl öncesi de asırlar öncesi de Past Tense’dir; yani geçmiş zaman…
Hatta Türkçede bir deyiş vardır: “Geçmişe mazi derler…”
Bu makalede özellikle Present Perfect Tense’in üzerinde durup, geçmiş zaman dilimlerinin İngilizcedeki ayrıntısına gireceğiz.
Present Perfect Tense Nedir?
“Present” kelimesi “şimdi, halihazırda, yakında” gibi anlamlara gelmektedir. “Perfect” kelimesi ise “kusursuz, noksansız” gibi pek çok anlamı vardır. “Present Perfect” denildiğinde, “Halihazırda kusursuzca” anlamına gelip, tanım olarak, “geçmişte başlamış, devam etmekte olan eylemin etkilerinin devam ediyor” olmasıdır.
Present Perfect Tense’in Türkçemizde tam olarak karşılığı yoktur, işte bu yüzden İngilizce öğrenenler bu konuda biraz zorlanır.
Bu zaman kavramını öğrenirken, past tense’te kullanılan ve uzak geçmişi ifade eden “yesterday, 3 years ago, last year” gibi zaman zarfları kesinlikle kullanılamaz.
Present Perfect Tense’in Cümle yapısı Nasıldır?
Present Perfect Tense cümle kalıplarını öğrendiğimizde, belki de İngilizce konuşulan ülkelerde en çok kullanılan zaman kalıbını öğrenmiş olacağız.
- Present Perfect Tense’in yardımcı fiilleri “Have/Has” tir.
He, she ve it zamirleri hariç, tüm tekil ve çoğul şahısların hepsinde “Have” kullanılır.
He/She/It zamirlerinde ise “Has” kullanılır.
- Present Perfect Tense’te her durumda fiilin 3. hali kullanılır.
- Nesneler ise fiilden sonra yerleştirilir.
Cümle Yapılarına bakalım:
Olumlu Cümle
- I/You/We/They + have + Fiilin üçüncü hali +Nesne
- He/She/It + has + Fiilin üçüncü hali +Nesne
Olumsuz Cümle
- I/You/We/They+ have not(haven’t) + Fiilin üçüncü hali +Nesne ya da
- He/She/It + has not(hasn’t) + Fiilin üçüncü hali +Nesne
Soru Cümlesi
- Have + I/You/We/They+ Fiilin üçüncü hali +Nesne
- Has + He/She/It + Fiilin üçüncü hali +Nesne
Örnek Cümleler
- I have lived here all my life. (Hayatım boyunca burada yaşadım.)
- You have not (haven’t) eaten the meal already. (Henüz yemeğini yemedin.)
- They have moved since their father’s died. (Babalarının ölümünden beri buradan taşındılar.)
- Has she finished her meal? (Yemeğini bitirdi mi?)
- We have never seen to him. (Onu hiç görmedik.)
Present Perfect Tense Gramer Kuralları Tablosu
Aşağıda verilen tablo üzerinden Present Perfect Tense cümle dizilimini görebilirsiniz.
|
Olumlu Cümle |
Olumsuz Cümle |
Soru Cümlesi |
| I have visited the Van Gogh Museum. (Ben, Van Gogh Müzesini gezdim.) | I have not visited the Van Gogh Museum. (Ben, Van Gogh Müzesini gezmedim.) | Have I visited the Van Gogh Museum. (Ben, Van Gogh Müzesini gezdim mi?) |
| You have visited the Van Gogh Museum. (Sen, Van Gogh Müzesini gezdin.) | You have not visited the Van Gogh Museum. (Sen, Van Gogh Müzesini gezmedin.) | Have You visited the Van Gogh Museum. (Sen, Van Gogh Müzesini gezdin mi?) |
| He/She/It has visited the Van Gogh Museum. (O, Van Gogh Müzesini gezdi.) | He/She/It has not visited the Van Gogh Museum. (O, Van Gogh Müzesini gezmedi.) | Has he/she/it visited the Van Gogh Museum. (O, Van Gogh Müzesini gezdi mi?) |
| We have visited the Van Gogh Museum. (Biz, Van Gogh Müzesini gezdik.) | We have not visited the Van Gogh Museum. (Biz, Van Gogh Müzesini gezmedik.) | Have we visited the Van Gogh Museum. (Biz, Van Gogh Müzesini gezdik mi?) |
| You have visited the Van Gogh Museum. (Siz Van Gogh Müzesini gezdiniz) | You have not visited the Van Gogh Museum. (Siz, Van Gogh Müzesini gezmediniz.) | Have you visited the Van Gogh Museum. (Siz, Van Gogh Müzesini gezdiniz mi?) |
| They have visited the Van Gogh Museum. (Onlar Van Gogh Müzesini gezdiler.) | They have not visited the Van Gogh Museum. (Onlar, Van Gogh Müzesini gezmediler.) | Have They visited the Van Gogh Museum. (Onlar, Van Gogh Müzesini gezdiler mi?) |
Present Perfect Tense nerelerde Kullanılır?
1-) Geçmişte Başlamış, Etkisi Günümüzde Devam Eden Durum ve Eylemleri Belirtmek
Örnek;
- I have been a father for 11 years.
(10 yıldır bir babayım.)
Açıklama: 10 yıl önce baba olmuştu; bu durum hala devam ettiriyor.
- I have had breakfast.
(Kahvaltı yaptım.)
Açıklama: Kahvaltı yaptım, yapma eylemi devam ediyor.
- He has visited to Turkey for holiday.
(Türkiye’yi tatil için ziyaret etti.)
Açıklama: Türkiye’yi ziyaret için gitti, ancak hala orada. Henüz dönmedi.
- I have drown this picture.
(Bu resmi çizdim.)
Açıklama: resmi önceden çizdim, resim hala boyalı.
Daha Önce Yaşamış Olduğumuz Deneyimleri Aktarmakta Kullanılır.
Örnek;
- I have watched that film before.
(Bu filmi daha önce izledim.)
- We haven’t tried Turkish delight before.
(Daha önce Türk lokumu denemedik.)
- I have been to the USA with my friend.
(Daha önce arkadaşlarımla ABD’de bulundum.)
- They haven’t seen that picture before.
(Onlar bu fotoğrafı daha önce görmediler.)
- He has seen me at my favorite restaurant.
(O beni, favorim olan restaurantta gördü.)
Henüz Bitmemiş Olan Eylemleri Belirtmek
Geçmişte başlanmış ancak, ifade edilen zaman dilimi içerisinde henüz bitirilmemiş olan eylemleri aktarmak için kullanılır.
Örnek;
- I haven’t finished my doctorate thesis yet.
(Doktora tezimi henüz bitirmedim.)
- She hasn’t completed her school project yet.
(O henüz okul projesini tamamlamadı.)
- He hasn’t had his dinner yet.
(Akşam yemeğini daha yemedi.)
- I have just come from the USA.
(ABD’den henüz geldim.)
- We have just finished our dinner.
(Akşam yemeğimizi henüz bitirdik.)
“Since” mi “For” mu?
Present Perfect Tense kalıplarının olmazsa olmazlarından ve üstelik birbirinin yerine kullanılan “Since” ve “For” arasındaki farklılıktır.
Peki hangi durumlarda since, hangi durumlarda for kullanırız?
Hem “Since” Hem de “For” –den beri, -dan bu yana anlamı taşır. Ancak kullanımlarında ufak farklılıklar bulunur.
Kısaca söyleyelim:
“Since” present perfect tense içinde kullanılan “zaman” bildirici kelime veya rakam net olarak belirtilmişse kullanılır. Mesela, Türkçede kullandığımız “2001’den beri” ya da “01.01.2001’den bu yana” gibi zaman ifadeleri nettir. Burada since kullanılır.
“For” ise bunun tersine, belirsiz bir zaman ifade edilmişse kullanılır. Mesela, 2 yıldır, ya da 3 aydan beri gibi belirli bir süreç ifade edilmişse “for” kullanılır.
- I have been living here since 1.12.2019.
(1.12.2019 tarihinden bu yana burada yaşıyorum.)
- I have been living here for 2019.
(2019’dan beri burada yaşıyorum.)
Just, Yet, Already, Recently, So Far.
Present Perfect Tense ile birlikte kullanılan bazı edatlar da vardır. Bunlar, “just, yet, already, recently, so far” gibi edatları da tanımak ve doğru kullanmak gerekir.
Listemiz şöyle:
Just: “Henüz” anlamında kullanılır.
Örnek: I have just waken up. (Henüz uyandım.)
Yet: “Daha, henüz, hala” anlamındadır. Genellikle olumsuz cümlelere eklenir ve cümlenin sonunda kullanılır.
Örnek: I haven’t had breakfast yet. (Kahvaltıyı daha bitirmedim.)
Already: Eklendiği cümleye “çoktan, uzun zaman önce, çok önce” anlamı katar.
Örnek: I have already watched that film. (O filmi çoktan izledim.)
Recently: “Son zamanlarda” anlamı taşır.
Örnek: Inflation has raised up in our country recently. (Ülkemizde son zamanlarda enflasyon arttı.)
So Far: “Şimdiye kadar” anlamına gelir.
Örnek: I have been to İstanbul ten times so far. (Şimdiye kadar on defa İstanbul’da bulundum.)
Present Perfect Tense ile İngilizce Edilgen Cümle Örnekleri
İngilizce “Passive voice” yapısı cümleyi edilgen hale getirir.
Buradaki nüans, eylemi yapan kişiden ziyade, eylemin yapılmış olması vurgulanmaktadır.
Eylemi yapan kişinin anlatıldığı bilinen standart İngilizce cümle yapılarına ise “Active voice” denilmektedir.
Gramer yapısı açısından incelendiğinde ise aşağıdaki gibi bir yapı ortaya çıkmaktadır:
- Active Voice (Etken Yapı) : Subject (Özne) + Verb (Fiil) + Object (Nesne)
- Passive Voice (Edilgen Yapı): Subject (Özne) + To Be + V3 / Past Participle (Fiilin üçüncü hali) + by (preposition / edat).
Present Perfect Tense ile edilgen cümle örnekleri şu şekilde görülebilir:
- The papers have been picked up. (Sınav kağıtları toplandı.)
- The teachers have been trained.(Öğretmenler eğitildi.)
- The reports have been written. (Raporlar yazıldı.)
Present Perfect Tense ile Soru Zarflı Cümleler Nasıl Kurulur?
İngilizcede soru zarflı cümle ile ifade edilen konu, wh questions olarak bilinen “5N 1K” soru kalıplarıyla cümle kurmaktır.
“wh questions” soru kalıpları şu şekildedir:
What: Ne?
When: Ne zaman
Where: Nerede?
Why: Neden?
How: Nasıl?
Who: Kim?
İngilizce Present Perfect Tense ile soru zarflı cümle örnekleri aşağıdadır:
- How long have you been in New York? (Ne kadardır New York’ta bulunuyorsunuz?)
- Where have you been since you graduated? (Mezuniyetten beri neredeydiniz?)
- When have they learned the problem? (Ne zamandır problemi öğrendiler?)
- Who has hit the door?(Kapıya kim vurdu?)
- What have you eaten today?(Bugün ne yedin?)
- Where have they gone for the vacation?(Tatil için nereye gittiler?)
- Why hasn’t he gone to school?(Neden okula gitmedi?)
- How much has he earned? (Ne kadar kazandı?)
- Why haven’t you read this book? (Bu kitabı neden okumadınız?)
- What have you made for lunch? (Öğle yemeği için ne yaptın?)
