GUINNESS HIZLI OKUMA REKORLARINI ARTIK ONAYLAMIYOR

1950’lerin başında “Guinness Brewery”nin Genel Müdürü Sir Hugh Beaver bir av partisine katıldı. Av partisi sonrası gittikleri Pub’da Avrupa’nın en hızlı av kuşunun hangisi olduğu hakkında Pub sahibi ile tartışan Beaver konuyu aydınlığa kavuşturacak kaynak bir kitap aradı ama bulamadı. Bu tip aramalar için bir kaynağın olmaması o günden itibaren hiç aklından çıkmadı. Bundan tam dört yıl sonra, 1954’te Sir Hugh Beaver, av partisinde tartışılan argümanlara benzer bilgileri kaydetmeye dayanan bir Guinness promosyonu çıkarmayı hayal etti. Bunun için araştırmacı ikizler olan Norris’i (1925–2004) ve Ross McWhirter’i (1925-75) gerçekler ve rakamlar kitabını derlemek için Fleet Sokağı’ndaki ofisine davet etti. 30 Kasım 1954’te Ludgate House’un en üst katında kurulmasıyla başlayan bu serüven, 60 yılı aşkın bir süredir dünyanın en güvenilir ve en çok satılan kitaplarının başında gelen “Guinness Rekorlar Kitabı”nın (Guinness World Records) yayınlamasıyla devam etmektedir.

GUINNESS BAZI REKORLARDA NASIL ALDATILDI?

Guinness onayladığı birçok farklı kategori rekorlarıyla her yıl tüm dünyada ses getirmektedir. Ancak son yıllarda ülkemizde ve dünyada “Hızlı Okuma Rekorları” ile ilgili gerçeği yansıtmayan iddialar Guinness’e kadar sıçramıştır. Öyle ki ABD’den Howard Stephen Berg’in dakikada 25.000 kelime okuma hızıyla “Guinness Hızlı Okuma Dünya Rekortmeni” iddiaları dünyada sansasyon yaratmıştır. Ancak bu okuma hızı tespitinde anlama oranıyla ilgili bir bilgi de yoktur. Sonrasında anlama oranını da içeren bir başka Guinness Hızlı Okuma Rekoru iddiası anons edilmiştir. Bu iddia da şu şekildedir: Filipinler’den Maria Teresa Calderon dakikada 80.000 kelime ve %100 anlama oranıyla “Guinness Hızlı Okuma Dünya Rekoru” sahibi olmuştur. Bu iddialara tüm dünyadan ciddi eleştiriler ve itirazlar gelmiştir.

GUINNESS HIZLI OKUMA REKORLARINI NEDEN SAVUNAMADI?

İddialardaki sayıların dilini anlamak için şu kısa hesabı yapmak yeterliydi; bir kitap sayfasında ortalama 250 – 300 kelime civarında kelime yer almaktadır. Hesap için bir sayfada ortalama 250 kelime olduğu kabul edilirse, sözde rekortmen Howard Stephen Berg’in dakikada 25.000 kelime okuması için bir dakikada ortalama 100 sayfa çevirmesi gerekirken, yine sözde rekortmen Maria Teresa Calderon’un %100 anlama oranıyla 80.000 kelime okuması için dakikada ortalama 320 sayfa çevirmesi gerekiyordu. Hiç okumadan sadece bu kadar sayfayı bir dakika içinde çevirmek bile imkansızdı. Bu iddialardan, bu sözde rekortmenlerin hiç okuma yapmadan daha önceden ezberledikleri kitap ve dokümanların sadece sayfalarını hızla çevirdikleri ve Guinness’i aldattıkları ortaya çıkmıştır. Guinness’in bu konuda aldatılmaya kapalı bir kriteri olmadığı konusu büyük eleştri konusu olmuştur.

Bunun üzerine Guinness Dünya Rekorları, hızlı okuma konusunda bundan böyle hiçbir rekoru onaylamayacağını ve bu konudan çekildiğini duyurmuştur. Bunun yanında, hızlı okuma rekor ilanlarındaki aldatılmaları önleyecek kriterler 2015 yılında, Memoriad Dünya Mental Sporlar Federasyonu tarafından tüm dünyada anons edilmiştir. (Kaynak: Wikipedia / Speed Reading / Controversies in speed reading https://en.wikipedia.org/wiki/Speed_reading )

Hızlı Okuma Dünya Rekoru'nu Guinness Neden Onaylamıyor

TÜRKİYE’DEKİ SAHTE HIZLI OKUMA REKORU İDDİALARI

Hızlı okuma konusunda yapılan sözde iddialar sadece ABD ve Filipinler ile sınırlı değildir. Türkiye’de de buna benzer iddialar Noter onayına, TV Haberlerine ve TV programlarına dayandırılarak yapılmaktadır. Bir kritere dayanmayan ve doğruluğu konuyla ilgili bir uzman kurumca denetlenmeyen bu sözde iddia sahipleri maalesef ilgili TV programlarını ve noterleri de kandırmaktadırlar. Halk ise bunları gerçek zannetmekte ve imkansız hayaller peşine düşmektedir.

Bunlardan bazıları aşağıda video klipler halinde verilmiştir.

SÖZDE HIZLI OKUMA DÜNYA REKORU İDDİASI – 1

Bu sözde iddia: İbrahim Yıldız, dakikada 38.000 kelime (!) okuduğunu iddia ediyor.

Bu sözde rekortmen çeşitli okullarda işbirlikçileri ile birlikte hızlı okuma gösterisi yapmakta ve öğrencileri sözde iddialarla kandırmaktadır. Üzerinde hızlı okuma denemesi yapacağı kitap işbirlikçiler vasıtasıyla alelacele temin adilmektedir. Temin edilen kitaplardan biri denetimsiz ve daha önceden okunmuş olan bir kitap rastgeleymiş gibi seçiliyor. Aşağıdaki videoda sözde iddia sahibi İbrahim Yıldız vide filmde (Video – 4:32 ile 4:45 arası) “../. Normalde ben dakikada 50.000 kelimeye çıkınca Guinness’e girmek istiyorum. Fakat çok yoğun talep oldu. Herkes görsün bu kapsamda… Kendi rekorum 38.000” diyerek kendisinin dakikada 38.000 kelime okuduğunu iddia etmektedir. Bu ortalama bir sayfasında 250 kelime olan bir kitapta dakikada 152 sayfa çevirmeyi gerektiriyor. Nitekim aşağıdaki videoda daha önceden okunmuş kitabın sayfalarının sadece hızla çevrildiği açıkça görülüyor (Video – 6:57 ile 8:54 arası). Hatta bir ara sayfa çevirmekten eli yoruluyor (Video – 8:08 ile 8:54 arası) ve sayfa çevirme pozisyonunda değişiklik yapıyor ve sayfaların bırakın okumayı, görülmesi bile imkansız bir şekilde çevrildiği açıkça görülüyor. İşte film;

SÖZDE HIZLI OKUMA DÜNYA REKORU İDDİASI – 2

Bu sözde iddia: Tarık Yiğit, dakikada 11.725 kelime okuyor (!)

Bu sözde rekor Gaziantep’de Hızlı Okuma Eğitimleri verdiğini iddia eden kurumun sahibi Hasan Basri Yiğit’in oğlu Tarık Yiğit’i Noter Onaylı Hızlı Okuma Dünya Rekoru diye ilan ettirerek, çeşitli TV programlarına çıkarmasıyla ortaya çıkmıştır. Aşağıdaki video filmde (Video – 2:28) çocuğa “Şunu mu okumak istersin?” sorusunu soran kişi noter değil kurumun kendi elemanı veya hocasıdır. İlgili hoca, rekoru ilan eden kahramanlardan biri olarak, Beyaz Show’da da öğrencinin babası ve kurum sahibi Hasan Basri Yiğit ile birlikte konuk olarak (Video – 3:35) görülmektedir. Sözde rekor sahibi öğrenci (muhtemelen büyükleriinin telkiniyle) Beyaz’ın “Guinness Rekorlar Kitabı tarafından ispatlandığı için…” (Video – 4:02) ifadesine, “Bir dakika birşey söyleyeyim, Guinness 18 yaş ve üzeri olduğu için giremedim” diyerek doğru olmayan bir bilgi veriyor. Guinness’in 18 veya 12 yaşın altında olanların rekorlarını onaylamıyoruz diye bir kriteri yok. Guinness’de 12 yaşın altında yayınlanmış sayısız rekor var. İşte film; filmin özellikle 2:28, 3:35 ve 4:02 dakikalarındaki görüntü ve söylemleri izlemeyi lütfen atlamayın.

HIZLI OKUMA DÜNYA REKORU İDDİASI – 3

Bu sözde iddia: Bir Hızlı Okuma Eğitim kurumu öğrencisi, kurum öğretmeninin ölçümüyle dakikada 16.656 kelime okumuş oluyor (!)

Film ilgili kurumun Youtube’da paylaştığı bir filmden alınmıştır. Video filmi izleyin yeter. Hızlı okuma rekoru nasıl kırılır konusunun püf noktalarını da öğrenmiş olursunuz. İşte film;

SÖZDE HIZLI OKUMA DÜNYA REKORU İDDİASI – 4

Bu sözde iddia: Bir Hızlı Okuma Eğitim kurumu öğrencisi, kurum öğretmeninin yaptığı ölçümle 103 saniyede 11.413 kelime okuyarak rekor kırıyor (!)

Film ilgili kurumun Youtube’da paylaştığı bir filmden alınmıştır. Video filmi izleyin yeter. Hızlı okuma rekoru ölçümünde uzman hakemler nasıl oluşturulur (!) ve anlama oranı nasıl ciddi bir şekilde bilimsel olarak ölçülür (!) konusunu da öğrenmiş olursunuz. İşte film;

MEMORIAD DÜNYA HIZLI OKUMA REKORU KRİTERLERİ

Sözde Hızlı Okuma Rekortmenleri Neden Memoraid Yarışmalarına Gelmiyor?

Memoriad Dünya Hızlı Okuma Olimpiyatları her dört yılda bir dünya’nın farklı şehirlerinde, ayrıca ulusal hızlı okuma yarışmaları da her yıl ülkemizde yapılmaktadır. 2016 yılında Amerika Birleşik Devletleri / Las Vegas’ta yapılan Dünya Hızlı Okuma olimpiyatları’na dakikada 25.000 kelime okuduğu iddiasında olan Howard Stephen Berg, dönemin Memoriad yürütme kurulu başkanı Scott Flansbug tarafından bizzat davet edilmiş, kendisinin dakikada 25.000 kelime olan okuma hızıyla o andaki Memoriad hızlı okuma rekoru olan dakikada 1104 kelimeyi kolaylıkla kırabileceği bildirilmiştir. Ancak kendisi yarışmaya katılmaktan imtina etmiştir. Benzer şekilde %100 anlama oranı ve dakikada 80.000 kelime okuma hızında olduğunu iddia eden Maria Teresa Calderon da davet edilmesine rağmen yarışmaya katılmamıştır.

Hızlı Okuma Derneği, ülkemizdeki sözde hızlı okuma rekoru iddasında olanları da her yıl yapılan Memoriad Türkiye Hızlı Okuma yarışmalarına davet etmiştir. Ancak yine benzer şekilde sözde iddia sahipleri bu iddilarının arkasında durmamışlar ve yarışma davetlerine katılımamışlardır. Çünkü Memoriad hızlı okuma yarışmalarında yeni yazılmış bir makale ve tüm makaleyi kapsayan sorularla ölçüm yapılmakta ve ayrıca anlama oranının belirli bir oranın altına düştüğü durumlarda yarışmacı diskalifiye olmaktadır. Bu kural sözde iddaların onaylanmasına imkan vermemektedir. Sözde rekor iddalarının sahipleri yarışmalarda bu kriterlerle eleneceklerini bildiklerinden resmi kriterlere sahip “Memoriad Hızlı Okuma Yarışmaları”na hiç katılmamaktadırlar.

Memoriad hızlı okuma rekoru kriteriyle ilgili daha detaylı bilgiler aşağıdaki filmde (İngilizce) ve linkte (Türkçe) verilmektedir. Bu kriterler sözde rekor iddiası sahiplerinin neden bu yarışmalara katılmadığını açıkça ortaya koymaktadır.

MEMORIAD HIZLI OKUMA DÜNYA REKORU STANDARTLARI (TÜRKÇE)

Hızlı Okuma eğitimi zor bir eğitimdir. Katılımcılara hızlı okurken, hızlı odaklanma, hızlı anlama, hızlı hafızaya yerleştirme ve beyinde bu bilgilerin daha sonra da hatırlanmasını sağlayacak entegrasyonun sağlanması gerekiyor. Bu tip sözde iddialar beklentileri yükselterek işi daha da zorlaştırmaktadır. Hızlı Okuma Derneği olarak halkı bu konuda bilinçlendirmek için büyük gayret sarf ediyoruz. Bu makale de bu amaç için yazılmıştır.

Hızlı okuma ile ilgili olarak kendi okuma hızınızı ve anlama oranınızı ölçmek ve gerçekleri kendi gözünüzle görmek istiyorsanız, “Hızlı Okuma Derneği”nin aşağıda linki verilen sayfasını ziyaret ederek kendinizi test edebilirsiniz. Ayrıca ilgili sayfadan Hızlı Okuma Derneği’nin desteklediği ve üç günde bir e-posta adresinize gönderilen “Ücretsiz Hızlı Okuma“ eğitimine katılabilirsiniz.