Hitabet ve Diksiyonİnsan İlişkileriLiderlik

İletişim Becerisi – Engellerden Ve Kazalardan Korunun!

Bir bilmecem var: Günümüzde araçları arttıkça kendisi azalan, bozulan ve hatta farklı problemlere yol açan en önemli sosyal olgu nedir? Evet, bildiniz; iletişim! Bu anlamda iletişim becerisi çok önemli.

İletişimin ve iletişim becerisine sahip  olmanın ne denli önemli olduğu konusunda kimsenin itirazı yok. Sizin de iletişimin gücüne inananlar arasında olduğunuzu biliyorum. Ancak iletişimin gücüne ne kadar inanırsak inanalım, bazen ilettiğimiz mesajdan veya mesajı alandan kaynaklanan sorunlar yanlış anlaşılmaya veya hiç anlaşılamamaya neden olabiliyor.

Buna iletişim kazası deniyor.

Neden acaba?

Siz de zaman zaman, “Anlaşılamıyorum!”, “Yanlış anlıyorlar beni!” “Cahiller n’olcak, beni anlamalarını beklemiyorum zaten!” gibi, duygusal aşınmaya neden olacak iletişim kazaları veya iletişime problemleri yaşıyorsanız bu yazı tam size göre!

“Ne desem, ne yapsam yanlış anlaşılıyorum!” diyenlerdenseniz!

Öncelikle mesajı ileten olarak sizi analiz edelim. Verdiğiniz mesaj, iletişim kazasına neden oluyorsa ya da mesajlarınızı şu şekilde gönderiyorsanız tabii ki yanlış anlaşılırsınız!

  • Ne demek istediğiniz net değil ve doğru anlaşılmıyorsa,
  • Dinleyiciye bakmadan konuşuyorsanız,
  • Fikirlerinizi karşınızdakini dinlemeden onun anlayıp anlamadığını ölçmeden dayatmaya çalışıyorsanız,
  • Mesajı çok fazla ayrıntıya boğup söylediklerinizi karmaşık hale getiriyorsanız,
  • Konuştuğunuz kişiye yüklediğiniz duyguları dikkate almıyorsanız,
  • Potansiyel olarak zor ve problemli konular hakkında konuşmak için doğru zamanı ve doğru yeri seçmemişseniz,
  • Demek istediğinizin kolay anlaşılması için onları somut örneklerle desteklememişseniz,
  • Gerçekçi olmayan mesajlar iletiyorsanız. Yapmacık veya rol yapıyor, abartıyorsanız,
  • Size konu hakkında soru sorulmasına şans tanımıyorsanız,
  • Mesajınızı, alaycı, saldırgan veya hırpalayıcı bir şekilde iletiyorsanız,
  • Kullandığınız kelimeler uyumsuz davranış ve uyumsuz beden dili içeriyorsa,
  • Zaman zaman kısa özetlerle dinleyenin mesajı doğru anlayıp anlamadığını kontrol etmiyorsanız,
  • Ses tonunuzu veya temponuzu vurgulamalarla ve diksiyon/fonetik ile desteklemek yerine, düz ve monoton bir tonda tutuyorsanız,
  • Kendi mesajınıza önem vermiyormuş gibi bir imaj oluşturuyorsanız,
  • Mesajı alanın anlamadığını, karıştırdığını, kızdığını veya en azından ilgisizlik gösterdiğini görmezden geliyorsanız.

İletişim kurduğunuz kişi, mesajınızı almaya yetenekli, ilgili ve meraklı mı?

Şimdi de alıcıyı analiz edelim. Bir dinleyici/alıcı hangi durumlarda iletişim kazası yaptırır? 

  • Konuşanın konuşma akışını bozucu söz sokuşturma veya olumsuz beden dili gösteriyorsa,
  • Konuşmacıya bakmıyor veya sıkılmış bir beden dili göstererek bakıyorsa. Kendi düşüncelerine dalmışsa,
  • Konuşmacının söyledikleriyle uyandırmaya çalıştığı hisleri bile anlayamıyorsa,
  • Mesajı ileten konuşmacıyı küçümsüyorsa,
  • Mesajda anlaşılması gereken hususlar yerine tartışacak noktaları arıyorsa, tenkit etmek için dinliyorsa,
  • İki de bir kafasında kurguladığı önyargılı fikirleri empoze etmek amacıyla mesajın içerdiği konuyu değiştirmeye çalışıyorsa,
  • Konuşmacının dikkatini dağıtıcı beden dili gösteriyor veya konuşmacının konuşma aralıklarına kelime sokuşturuyorsa,
  • Mesajı anlayıp anlamadığını göstermek amacıyla sözlü-sözsüz bir geri bildirim vermiyorsa,
  • Konuşmacıyla göz teması kurmuyor ve dikkatini vermiyorsa.

Aşağıdaki kısa filmde, ABD eski başkanlarından oğul Bush ile Onun Dış İşleri Bakanı Condoloze Rice arasındaki konuşma sırasında karşılıklı yanlış anlamaları ele alan eğlenceli bir kısa çizgi film. Çin lideri Hu, ingilizce hu okunan ve “who? (Kim)” kelimesiyle karıştırılırken, BM Genel Sekteri Kofi Annan’ın ismi kahve kelimesiyle aynı şekilde söylenen Kofi (Coffea), Rice‘ın anlamı olan pilav, Condolizenin soyadı olan Rice ile, Yasir Arafatın adı Yassir’in Yes Sir olarak anlaşılması gibi mizaha yer veren video oldukça komik. İzleyin!

 İletişim Becerisi – Aşağıdaki durumlar da dil engeline bağlı bariyerlerdir:

  • Yabancı dilde veya aksanlı konuşuyorsa,
  • Lehçeli konuşuyor ve bölgesel aksan kullanıyorsa,
  • Konuya uymayan kelimeler kullanıyorsa,
  • Eş anlamlı veya daha fazla anlamlı kelimeler kullanıyorsa,
  • Jargon kullanıyorsa (bu alanlardaki uzmanlar hariç),
  • Argolu konuşuyorsa,
  • Teknik dil kullanıyorsa,
  • Yetersiz bilgi veriyorsa.

İletişim Becerisi – Psikolojik / Duygusal problemler

  • Konuşmacıyı kıskanma
  • Saldırgan tutumlar
  • Duygusal davranışlar
  • Tepkisel davranışlar
  • Kişilik çatışmaları
  • İlgi eksikliği
  • Ön yargılı olma
  • Eğitim düzeyi etkisi
  • Sosyal statü etkisi
  • Zeka düzeyi etkisi

Fiziksel çevreye dayalı problemler

  • Gürültü
  • Ortam yetersizliği
  • Sıcak veya soğuk ortam
  • Konuşan ile dinleyen arasındaki mesafe
  • Zaman yönetimi

 Engellilik problemleri

  • İşitme engelli olmak
  • Görme engelli olmak
  • Organizasyon yapısı
  • Yetenekleri yetersiz kullanmak
  • Sorunlu dinleyicilerle başa çıkamamak
  • Konuyu hazırlıksız sunmak
  • Yetersiz bilgi sahibi olmak
Başa dön tuşu