When – While – When mi While mı? İngilizce Zaman Bağlaçlarını Doğru Kullanmanın Püf Noktaları!
İngilizce öğrenenlerin en sık karıştırdığı konulardan biri, “when” ve “while” kelimelerinin doğru kullanımıdır. Her ikisi de zamanı ifade eder ama aynı durumlar için kullanılmazlar. “When” genellikle kısa, anlık olayları anlatırken, “while” daha çok iki eylemin aynı anda gerçekleştiğini vurgular. Peki, bu iki bağlacı hangi zamanlarla kullanmalıyız? “While I was studying, my phone rang.” ve “My phone rang when I was studying.” cümleleri arasında nasıl bir fark var?
Bu yazıda, when ve while farkını, kullanım alanlarını ve en sık yapılan hataları örnek cümlelerle birlikte detaylıca ele alacağız. Aslında dikkat edilirse hiç de karmaşık olmadığını siz de göreceksiniz. Zaten bu yazı da size bu konuda rehberlik edecektir.
Önce bu iki bağlacın cümle içinde verdiği anlama bakalım:
When – “ -dığı zaman / -diği anda”
“While – Bu bağlaç, yerine göre fiile “-iken” veya “-yorken” anlamı katar.
Ayrıca her iki bağlaç da geçmiş zaman kalıplarıyla daha yoğun biçimde ilişkilendirilmiştir.
“While” geçmişte belli bir dönemde veya belirlenen zaman diliminde sürmekte olan eylemi vurgularken, “when” geçmişte süreklilik göstermeyen veya anlık eylemlere dikkat çeker.
Bununla birlikte aşağıda göreceğiniz geniş zaman ve şimdiki zaman yapılarında her iki bağlaçla da karşılaşmanız mümkündür.
When
Şimdi, önce “When” bağlacının “tense”lerle, daha doğrusu “past” türü zamanlarla nasıl kullanıldığıyla başlayalım:
Birinci kalıp: When + Simple Past – Past Continuous
When – While – “When” ile kurulmuş bir zarf cümleciği (adverbial clause), genellikle ana cümledeki (main clause) eylemin devam etmekte olduğu zamanı açıklar.
Yani “Bir eylem olduğunda (simple past) bir başka eylem de oluyordu (Past continuous).” anlamı taşır.
Bu sebeptendir ki when’in bağlı olduğu cümlede Simple Past, ana cümlede ise Past Continuous kullanılır.
Örneğin;
– When he went, I was sleeping. (O gittiğinde ben uyuyordum.)
– When the schools are opened, he was working at the fields. (Okullar açıldığında, o tarlada çalışıyordu.)
– When I began to job, he was sitting idly. (Ben işe başladığımda, o tembel tembel oturuyordu.)
– They were still discussing the problem when I solve it. (Ben problemi çözdüğümde, onlar hala problemi tartışıyorlardı.)
İkinci Kalıp: When + Simple Past, Simple Past
When – While – When arka arkaya yapılmış eylemleri anlatmak için de kullanılır. Bu durumda her iki cümlenin de çekimi geçmiş zaman kipi (Simple Past Tense) olacaktır.
Örneklere bakalım:
– When Ayşe came, we had the breakfast together.
(O gelince, birlikte kahvaltı yaptık.)
Bazı cümlelere bakalım. Siz de benzerlerini yapabilirsiniz:
When the doorbell rang, the old man was having a nap in the living room. (Yaşlı adam kapı çaldığında oturma odasında şekerleme yapıyordu.)
When it rains heavily, all the streets and pavements around get muddy. (Yağmur şiddetli yağdığında çevredeki bütün sokaklar ve kaldırımlar çamurla kaplanır.)
WHILE
“While” kelimesinin “when”den farkı, ana cümlenin past değil past continuous olmasıdır. Böylece yan cümle past tense olur. Bu şu analmaa geliyor: Ana cümledeki eylem devam ederken, yan cümlede ise bir başka eylemin olup bittiğini anlatır.
Bu nedenle “while” ın bağlı olduğu cümle Past Continuous, ana cümle ise Simple Past Tense olacaktır.
Formül şeklinde olacaktır:
Birinci kalıp: While+Past Continuous + Simple Past
Örnekler:
– While I was sleeping, the thief came in home. (Ben uyurken, hırsız eve girdi.)
– While I was working at the office, it began to rain heavily (Ben ofiste çalışıyorken, ağır bir yağmur yağmaya başladı.)
– While Esma and Zeynep were waiting for you, they saw their mother and father. (Esma ve Zeynep seni bekliyorken, anne ve babasını gördüler.)
– I read three chapters from book while you were asleep. (Sen uyurken kitaptan 3 bölüm okudum.)
When – While – While cümleciği, ana cümledeki eylemle aynı anda olan bir eylemi anlatmak için de kullanılır. Böyle durumlarda her iki cümle de Simple Past Tense ile kurulur.
Formül şeklinde olacaktır.
İkinci kalıp: While+Simple Past, Simple Past
Örnekler:
– I sent a letter while I hated him. (Ondan nefret ederken, bir mektup gönderdim.)
– I waited for her while she had an interview. (O görüşme yaparken onu bekledim.)
- “While” birbirine paralel devam eden iki eylemi anlatmak için de kullanılır. Bu durumda her iki cümlede de Past Continuous Tense kullanılır.
- While’ın bu şekilde kullanılmasıyla genellikle yakınma, içerlenme gibi duygular ifade edilir.
Üçüncü kalıp: While+Past Continuous, Past Continuous
Örnekler:
– While the teacher was lecturing, the students were talking among themselves. (Öğretmen ders anlatırken öğrenciler kendi aralarında konuşuyorlardı.)
– While he was driving, his wife was talking. (O araba kullanırken karısı konuşuyordu.)
– I was studying while everybody was sleeping at home. (Evde herkes uyurken ders çalışıyordum.)
Özet: Kısacası, when – while farkı hakkında bilgi vermek istersek, aşağıdaki gibi özetleyebiliriz;
Eğer eylem o anda devam eden bir eylem ise while, eğer eylem tek seferlik ve devam etmiyor ise when bağlaçları kullanılır.
