Eğlence kültürünün TV üzerinden verildiği yakın tarihte iz bırakan roman/filmlerden biri de Hababam Sınıfı’dır. Bu makalede Rıfat llgaz’ın yazdığı aynı isimli romanından beyazpedeye oradan da TV’ler üzerinden evlerimize kadar giren Hababam Sınıfı’nın “eğitim açısından” bir eleştirisini bulacaksınız.
Aşağıda hababam sınıfı filminin hem neden tutarlı bir eğitim modeli sunmadığını, hem de eğitim açısından anlamlı bulgular içermediğini açıklıyorum:
1. “Eğitim Modeli” Sunmaz, “Eğitim Eleştirisi” Sunar
Hababam Sınıfı filmi, sistemli bir öğretim yaklaşımı, yapılandırılmış pedagojik yöntemler veya tutarlı bir sınıf yönetimi modeli sunmaz.
Amaç bir eğitim kuramı ortaya koymak değil, bozuk ve ezberci eğitim düzenini eleştirmektir.
2. Mizah Dilinin Gereği Olarak Abartı Vardır
Filmde:
-
Öğrenciler sürekli kopya çeker,
-
Okuldan kaçar,
-
Kuralları çiğner,
-
Ders işlemek başlı başına bir komedidir.
Bu durum doğrudan pedagojik bir tutarsızlık oluşturur; çünkü gerçek bir eğitim ortamında kalıcı bir disiplin modeli veya öğrenme kültürü böyle işlemez.
3. Kapsamlı Öğretmenlik Rolleri Eksiktir
Modern öğretmenlik unsurları (ölçme-değerlendirme, farklılaştırma, psikolojik danışma, öğrenci takibi, rehberlik, olumlu disiplin) filmde görünmez.
Dersler ya çok sert ya da tamamen kontrolsüzdür. İkisinin ortası yoktur.
Bu da tutarlı bir pedagoji sunmadığını gösterir.
4. Mahmut Hoca Karakteri “Pedagojik Bir Figür”dür, Fakat Sistem Değildir
Mahmut Hoca (Kel Mahmut):
-
Adalet,
-
Öğrenci sevgisi,
-
İlkeli duruş,
-
Sınıf yönetimi
konusunda güçlü bir duruş sergiler.
Ama bu yaklaşım bireyseldir, bir eğitim sistemi değildir.
Filmde tutarlı olan tek pedagojik figür Mahmut Hoca’dır; sistem değil.
5. Okul Kültürü Gerçekçi Değil, Karikatürizedir
Okul:
-
Denetimsiz,
-
İhmalkâr,
-
Öğrencinin “yurt gibi” yaşadığı bir yer olarak işlenir.
Bu kültür, Türkiye’deki hiçbir dönemin tam karşılığı değildir; eleştiri ve mizah için özel olarak karikatürize edilmiştir.
6. Buna Rağmen Film, Eğitim Sosyolojisi Açısından Çok Değerlidir
Hababam Sınıfı’nın güçlü yanları şunlardır:
-
Öğrenci merkezli mizah,
-
Öğretmen-öğrenci ilişkisinin önemini vurgulama,
-
Sınav odaklı eğitim eleştirisi,
-
Adalet ve merhamet kavramlarının öne çıkması,
-
Okulun sadece akademik değil sosyal bir alan olduğunu göstermesi.
Bu yönüyle eğitim sosyolojisi, okul kültürü ve pedagojik iletişim açısından okunabilir.
Sonuç
Hababam Sınıfı tutarlı bir eğitim modeli sunmaz;
ancak bozuk eğitim anlayışını eleştiren, değer odaklı bir mesaj taşıyan kültürel bir filmdir.
Yani pedagojik bir rehber değil, pedagojik bir eleştiridir.
