Görsel Not Tutma – Okuma eylemi sadece kelimeleri anlamakla sınırlı değildir; zihin, duyduklarını görselleştirdiğinde öğrenme çok daha kalıcı hale gelir. “Read-Aloud Quick Sketch” adıyla bilinen yöntem, öğrencilerin dinledikleri bir metni hızlı çizimler ve sembollerle not etmelerini teşvik ederek hem hatırlama gücünü hem de anlama derinliğini artırır.
Dikkat – Bildiğiniz gibi Mega Hafıza’nın “Beyin Haritaları®” “Zihin Haritaları®” birer not tutma tekniği çeşitli makaleelrde size sunuldu. Makale listesini görmek için Tıklayınız! Ayrıca “Cornell” Not Tutma tekniği de yine bu listede yer aldı. Aslında Sketch Not tutma tekniği de bir tür bileşim gibi duruyor. Sketch tekniğinin iddiası dinleyerek not alma üzerinedir. Bu not tutma tekniğine de göz atmakta yarar olduğu düşüncesinde olduğumdan buraya yazıldı.
Dinleme ile Görselleştirme Arasındaki Köprü
Görsel Not Tutma – Kanada’nın Ontario eyaletinde görev yapan İngilizce öğretmeni Chey Cheney, derslerinde hızlı “eskiz veya kroki okuma” yöntemini uyguluyor. Bu yöntem, özellikle dinleme temelli okuma etkinliklerinde öğrencilerin aktif kalmasını sağlıyor.
Cheney, her etkinliğe metnin yazarının adını ve başlığını sayfanın ortasına yazarak başlıyor. Ardından öğrenciler, sayfanın sol üst köşesinden sağ alt köşesine uzanan kıvrımlı bir yol çiziyorlar. Bu yol, metin boyunca yapılacak zihinsel yolculuğun sembolü oluyor.
Öğrenciler, öğretmen yüksek sesle metni okurken akıllarında canlanan imgeleri, önemli kelimeleri veya dikkat çekici cümleleri basit çizimlerle sayfaya aktarıyorlar. Bir karakterin duygusu için bir yüz ifadesi, bir olayın akışı için bir ok, ya da ana fikri temsil eden bir sembol… Böylece öğrenciler dinledikleri metni yalnızca işitsel olarak değil, görsel olarak da yeniden inşa ediyorlar.
Beynin Farklı Kanallarını Eşzamanlı Kullanmak
Araştırmalar, bir bilgiyi hem dinleyerek hem çizerek işlemenin, beynin farklı bölgelerini aktive ettiğini gösteriyor. Bu da bilginin uzun süreli belleğe daha güçlü bir biçimde yerleşmesini sağlıyor. Cheney’nin öğrencileri, haftalar sonra metnin ayrıntılarını hatırlamasalar bile, çizdikleri şekiller sayesinde içeriği yeniden canlandırabiliyorlar. Çizim, adeta öğrenmenin görsel bir “hafıza izi” haline geliyor.
Çizimle Düşünmenin Pedagojik Gücü
Bu yöntem yalnızca hatırlamayı güçlendirmekle kalmaz, aynı zamanda öğrencilerin metinle kişisel bir bağ kurmasına da yardımcı olur. Her öğrenci, kendi algısına göre semboller seçtiğinden, ortaya özgün ve yaratıcı görsel notlar çıkar. Ayrıca bu teknik, her okuma sonrası yazılı ödev zorunluluğunu ortadan kaldırarak farklı öğrenme biçimlerine alan açar.
Cheney, “Her öğrenci düşüncesini çizimle ifade ettiğinde, aslında kendi anlama yolculuğunu görünür kılıyor” diyor. Bu yaklaşım, geleneksel not tutmanın ötesine geçerek “çizimle düşünme” becerisini teşvik ediyor.
Küçük Çizimler, Büyük Hatırlamalar
Sketchnote (görsel-kroki eskiz- not tutma) yöntemi, metinle etkileşimi derinleştirirken öğrencilerin yaratıcılığını da ortaya çıkarır. Yıldız içine alınmış anahtar kelimeler, konuşma balonlarındaki alıntılar veya renkli semboller, zihinsel bir harita oluşturur. Bu harita, öğrencinin öğrenme sürecini daha kalıcı hale getirir.
Bu yöntemi benimseyen öğretmenler, öğrencilerin sadece “dinleyen” değil, aynı zamanda “tasarlayan” öğrenenler haline geldiğini gözlemler. Çünkü çizim süreci, öğrenmeyi pasif bir etkinlik olmaktan çıkarıp aktif bir keşfe dönüştürür.
Sonuç: Görselleştir, Dinle ve Hatırla
Görsel Not Tutma – (Read-Aloud Quick Sketch) tekniği, okuma, dinleme ve çizim eylemlerini bütünleştirerek öğrencilerin zihinsel katılımını üst düzeye çıkarır. Bu yöntem, hem bilişsel hem duygusal düzeyde öğrenmeyi pekiştirir; çünkü beyin, duyduğunu çizdiğinde anlam daha kalıcı hale gelir.
