Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – Günümüzde her türlü okuma materyallerine erişmek çok kolay. Bir akıllı telefonunuz veya tabletiniz varsa e-kitap okuyucu olarak, onları rahatlıkla ve her an kullanabileceğiniz gibi, basılı bir materyal okumak istiyorsanız ertesi gün alacağınız şekilde kitabın siparişini online hemen verebiliyorsunuz.
Peki, 1940’larda böyle miydi?
Elbette hayır; hatta son 20 yılı öncesine kadar şartlar çok değişmemişti; ne olduysa 90’lardan sonra büyük bir değişim oldu.
Ancak değişmeyen bir şey var; okuduğunuz her şeyi hatırlamak her zaman bir problemdi. İnsan faktörü devreye girince işin iç yüzü değişiyor. Okuduğumuz her yazıyı hatırlıyor olsaydık ne muhteşem olurdu!
1940’larda, şimdiki gelişmiş hafıza tekniklerinin o zamanki emekleme dönemine şahit oluyoruz. SQ3R bu durumun en iyi örneklerinden biridir. SQ3R teknikleri ortaya sürüldüğünde büyük bir değişim yaşandığını tahmin edebilirsiniz. Çünkü o dönemde, bir belgeden ne elde etmek istediğinizi düşünmenize, onu uygun bir ayrıntı düzeyinde incelemenize ve bilgileri iyi hatırlamanıza yardımcı olan bir teknikti. Böylece günün insanı için okumayı hem daha verimli hem de daha etkili hale getirdiğini hayal edin.
Bu makalede, SQ3R’ın nasıl kullanıldığına bakacağız ve onu bir öğrenme şekli olarak okuma hayatımızın rutin bir parçası haline nasıl getirebileceğinizi göreceğiz.
SQ3R’ye Genel Bakış
Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? –Francis Pleasant Robinson SQ3R ‘yi geliştirdi ve bunu 1946 tarihinde “Etkili Çalışma” (Effective study – New York, Harper and Brothers, 1946) adlı kitabında yayınladı. Bu tekniği, üniversite öğrencileri için üretmişti, ancak bu tekniğin kullanımı tüm disiplinlerde yayıldı.
SQ3R, hatırlamak istediğiniz bir şeyi okurken kullanmanız gereken beş adımı ifade eden bir kısaltmadır. Bu beş adım şunlardır:
Araştırma
Sorgulama
Okuma
Hatırlama
Gözden geçirme
SQ3R adımlarını takip ederek zamanınızı en uygun belgeyi okuyarak geçirmenizi, o belgenin doğru kısımlarını doğru ayrıntı seviyesinde çalışmanızı, uzun vadede hatırlayabileceğinizi, yeni bilgileri mevcut bilgilerle bütünleştirmenizi ve zihninizdeki bilgileri sabitlemenizi sağlar.
Tekniğin Uygulanması
Etkili Çalışma Teknikleri – SQ3R’yi kullanmak için aşağıdaki beş adımı izlemek yeterlidir.
Adım 1: Araştırın
Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – Faydalı olup olmayacağına karar vermek ve konuya genel bir bakış elde etmek için belirlediğiniz materyali gözden geçirerek başlayın.
Örneğin, bir kitap seçtiyseniz, metne genel bir bakış için içeriği, girişi, bölüm tanıtımlarını ve bölüm özetlerini tarayın.
Bir web sitesi için, sitedeki sayfaların göreceli konumunu belirten “içerik haritalarına” bakın. (İçerik haritası kullanılıyorsa, bunlar genellikle sayfanın en üstündedir.) Ayrıca, makalenin sitenin genel yapısı içinde nerede olduğunu görmek için menüleri veya site haritasını kullanın.
Ardından, italik, kalın sözcükler, alt başlıklar ve kutulu metin gibi metnin tipografik öğelerine bakın. Bunlar genellikle önemli olan kelimelere veya fikirlere işaret eder.
Son olarak, metne gömülü olan tüm resimleri, haritaları, çizelgeleri veya diyagramları keşfedin.
Adım 2: Sorgulayın
Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – Şimdi konuyla ilgili olabilecek tüm sorularınızı not edin. Bunlar, sizi ilk başta okumanıza neden olan sorular veya anketiniz sırasında düşündüğünüz sorular olabilir.
Ayrıca, bu okumadan başka ne elde etmek istediğinizi düşünün. Bu materyalden ne öğrenmeniz gerekiyor? En çok neyi öğrenmekle ilgileniyorsunuz? Ve bu bilgi size nasıl yardımcı olacak?
Malzemeyi sorguladığınızda, zihninizi meşgul eder ve onu öğrenmeye hazırlarsınız. Aktif olarak aradığınızda bilgileri tutma olasılığınız çok daha yüksektir.
Adım 3: Okuyun
Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – Şimdi belgeyi her seferinde bir bölüm olarak okuyun. Anlamadığınız her şeyi not edin; bu notları daha sonra ilgili materyalleri keşfederken kullanabilirsiniz.
Bu okumanın, özellikle bilgi yoğun veya karmaşıksa, beklediğinizden daha uzun süreceğini fark edebilirsiniz.
Her alt başlığı veya bölüm başlığını, devam etmeden önce cevaplamanız gereken bir soruya dönüştürerek odaklanmaya devam edin metnin bir sonraki kısmına geçmeden önce zihninizdeki cevabı gözden geçirin.
Okurken Zihin Haritalarını kullanın; çünkü önemli kavramlar hakkında notlar almak ve okuduklarınıza tepkilerinizi kaydetmeye yarar. Alternatif olarak, doküman size aitse önemli bölümlerin altını çizerek veya önemli noktaları göstermek için bir renkli kalem kullanarak “aktif olarak okuyabilirsiniz”.
Adım 4: Hatırlayın
Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – Dokümanın uygun bölümlerini okuduktan sonra, zihninizde birkaç kez gözden geçirin. Önemli noktaları belirleyin ve ardından diğer bilgilerin bunların etrafına nasıl uyduğu üzerinde çalışın.
Ardından, 2. Adımdaki sorularınıza geri dönün ve bunları bellekten yanıtlamaya çalışın. Sadece bir soruyu bu şekilde cevaplayamazsanız metne geri dönün.
Adım 5: Gözden Geçirin
Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – Bilgileri hatırlayabildiğinizde onları incelemeye başlayabilirsiniz.
İlk önce belgeyi veya notlarınızı yeniden okuyun. Bu, özellikle tüm bilgileri anladığınızdan emin değilseniz önemlidir.
Daha sonra materyali başka biriyle tartışın. Bu, bilgileri gözden geçirmenin oldukça etkili bir yöntemidir. Az önce öğrendiklerinizi olabildiğince kapsamlı bir şekilde açıklayın ve bilgileri ekibiniz, kuruluşunuz veya sektörünüz için anlamlı bir bağlama oturtmak için elinizden gelenin en iyisini yapın.
Son olarak, aklınızda taze kalması için materyali düzenli olarak gözden geçirin. Bunu bir hafta sonra, bir ay sonra ve birkaç ay sonra yapın. Bu, materyali uzun süreli belleğinize yerleştirmenize yardımcı olur.
Öğrenmenizi yüz yüze tartışma şansınız yoksa öğrendiklerinizi özetlemek için bir kişisel blog oluşturmayı düşünebilirsiniz.
SQ3R’i Alışkanlık Haline Getirmek
İlk başta, yaklaşımı uygulamak zaman alıcı olabilir. Ancak, onu ne kadar çok kullanırsanız, o kadar hızlı alışırsınız.
Bu okuma tekniğini alışkanlık haline getirmek bir şeyi ayrıntılı olarak okumanız gerektiğinde her seferinde kullanın. İlk olarak, beş adımı kullanma alışkanlığı kazanmak için fazladan zaman tanıyın ve öğrendiklerinizi meslektaşlarınızla tartışmak için fırsatlar arayın.
Özetle;
Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – SQ3R, daha etkili bir şekilde öğrenmek ve yazılı bilgileri daha fazla hafızaya alabilmek için kullanabileceğiniz beş aşamalı bir tekniktir. Bir belgede neye ihtiyacınız olduğuna odaklanmanıza ve zihninizdeki bilgiler için net bir yapı oluşturmanıza yardımcı olur.
Bu Adımlar: Araştırma, Sorgulama, Okuman, Anlatma,Yeniden Gözden geçirme
İster çevrimiçi olsun, ister kağıt üzerinde okuyor olun, bunu kullanabilirsiniz. İlk başta beş adımı takip etmek fazladan zaman alabilir, ancak çabalarsanız, önemli ölçüde daha fazlasını öğrenip saklayacağınızı göreceksiniz.
Kaynaklar:
Robinson, Francis Pleasant (1978). Effective Study (6th ed.). New York: Harper & Row.
