Eğitim Politikaları – Finlandiya; dünya sıralamalarında parmakla gösterilen eğitim sistemiyle adeta bir demode mit. Peki, bu başarı öyküsünün ardında yatan gerçek ne? Eşitlikçi politikalar, öğretmene verilen özerklik ve güven, sürdürülebilir reformlar… Modern eğitim reformlarının küresel trendleri ile örtüşen bu model, başka ülkelerin eğitim politikaları için adeta bir kılavuz olabilir.
Bilimsel Temeller ve Öğrenilecek Dersler
-
Finlandiya, 1970’lerden itibaren kamu finansmanı, yüksek katılım ve kalite temelli bir eğitim sistemi kurdu. Temel eğitimde mezuniyet oranı %99, lise sonrası okullaşma %90 seviyesine ulaşmış durumda. Ayrıca, yetişkin eğitimi programlarına katılım oranı %50 civarında. Eğitim bütçesinin %98’i kamu kaynaklı. Stanford Eğitim Fırsatları Merkezi
-
Eşitsizlik büyük ölçüde azaltıldı: 2006 itibarıyla PISA bilim skorlarında okullar arası varyans yalnızca %5 seviyesindeydi, OECD ortalaması yaklaşık %33 idi. Stanford Eğitim Fırsatları Merkezi
-
Finlandiya eğitim politikaları, test odaklı yaklaşımlardan çok öğretmen profesyonelliğine, yerel özerkliğe ve esnek müfredatlara dayanıyor. Sahlberg’e göre, akıllı hesap verebilirlik ve sürdürülebilir liderlik bu başarıyı mümkün kıldı. Taylor & Francis Online
-
Mesleki eğitimde (VET), bireysel yeteneklere göre esnek ve modüler bir yapı geliştirildi. Dijital ve işyeri öğrenimi artırılarak yaşam boyu öğrenmeye destek sağlandı. Publications Office of the EU
-
Bir başka yenilik ise fenomen temelli öğrenme (phenomenon-based learning): 2016 yılında temel eğitim müfredatına entegre edilen bu yaklaşım, konuları disiplinler arası ve gerçek yaşam bağlamında incelemeye teşvik ediyor. Vikipedi
-
Ayrıca, bağımsız bir eğitim değerlendirme kurumu olan FINEEC, eğitim programlarını, öğrenme çıktıları ve kaliteyi sistematik biçimde izliyor. Standart sınavlar yerine örneklem temelli izleme tercih ediliyor. Vikipedi
-
Ancak dikkat edilmesi gereken bir husus da var: yakında yaşanan kaynak kesintileri, yükseköğretimde yer kısıtlamaları ve eğitimde bölgesel farklılıklar ile okul seçimlerinin neden olduğu ayrışmalar gibi unsurlar eşitlik idealini zorlayıcı olabilir. SAGE JournalsOECDPublications Office of the EU
Sonuç
Finlandiya’nın başarı modeli, yüksek kaliteyi toplumsal eşitlik temelinde birleştiren bir eğitim vizyonunu temsil ediyor. Küresel anlamda eğitim politikaları için çıkarılacak ana dersler; öğretmen eğitimi, özerk yönetim, modüler yapı ve değerlendirmede kaliteye odaklı sistemlerdir. Ancak bu modelin sürdürülebilirliği, kaynak yönetimi, politika istikrarı ve eşitlikçiliğin korunduğu yapılar üzerine inşa edilmelidir. Başka ülkeler, Finlandiya’dan ders alırken bu dengeleri gözetmelidir—başarı, adaletle birleşmediği sürece tamamlanmış sayılmaz.
Kaynaklar
-
Pasi Sahlberg (2009): Kamu finansmanı, yüksek katılım ve eşitlik temelli reformlar; mezuniyet ve yetişkin eğitimi katılım oranları Stanford Eğitim Fırsatları Merkezi
-
Okullar arası varyans ve eşitsizlik azaltımı üzerine bulgular Stanford Eğitim Fırsatları Merkezi
-
Finlandiya’nın test merkezli olmayan, öğretmen güveni ve esnek politika temelli yaklaşımı Taylor & Francis Online
-
Mesleki eğitimde bireysel modüler yapı ve yaşam boyu öğrenmeye yönelim Publications Office of the EU
-
Fenomen temelli öğrenme uygulaması Vikipedi
-
Bağımsız izleme kurumu FINEEC ve kalite kontrol sistemi Vikipedi
-
Eşitliğin zorlandığı alanlar: yükseköğretim yer sıkıntısı ve eğitimde ayrışmalar SAGE JournalsOECDPublications Office of the EU
