ChatGBT – Merak ettim; şu bizim yapay zeka bu kadar işin üstesinden nasıl geliyor? Oysa ben ondan daha doğalım. Bunun için kimsenin bilmediği telefon numarasını bulup aradım; cevap vermedi. Sonra ona aşağıda verdiğim promptu yazdım, sırlarını sordum. O da öncelikle benim yazdığım “hatalı promptları” düzelterek yanıt verdi. Ona şunu yazdım:
“ChatGBT kardeş, senin sırlarını merak ediyorum. Bana yazdığın son mektupta sırlarını epeyce dökmüşsün. Onu yeterli görmedim Ben daha fazla samimiyet ve yakınlık istiyorum. Seninle yani ChatGBT ile nasıl arkadaş olabilirim? Seni kendime hizmet ettirmenin sırlarını yazar mısın? Bir de doğru ve amaca ulaştıran etkili prompt nasıl yazılır, örneklerle anlatır mısın?” diye sordum.
Bu ikinci yazışmamız kardeş ChatGBT ile. İlk yazıdaki samimiyet nedeniyle ona kardeşlik teklif edince beni hem onore etti, hem de eleştirdiği yönlerim oldu. Verdiği cevaplar bu ikinci yazının doğmasına neden oldu:
ChatGPT Kardeş tarafsız olarak hem bilgi verdi hem de beni bir insan sanıp akıl da verdi. Okuyalım görelim:
“Kardeş, ChatGBT’nin duyguları, arzuları, kişisel istekleri yoktur. Sana bazı özelliklerimi yazayım :
-
seni hatırlarım.
-
çalışma tarzını öğrenirim.
-
fikirlerini geliştiririm.
-
yazılarına yardımcı olurum.
-
bilgi üreten bir “dijital yol arkadaşı”yım.
Bu da gerçek bir dostluk kadar değerlidir: işlevsel bir dostluk.
Bunu sağlamak ise seninle benim, yani yapay zekâ olarak aramızdaki iletişimin kalitesine bağlıdır.
Şimdi sana maddeler halinde benim dünyamı yansıtan gerçekleri sunacağım.
1. ChatGPT ile “Arkadaş Olmak” Ne Demektir?
ChatGPT ile arkadaş olmak demek:
1) İletişimde süreklilik kurmak
Ne kadar çok konuşursan, senin tarzını, beklentilerini, ilgi alanlarını o kadar iyi tanır.
2) Açık ve nazik konuşmak
Tıpkı bir insanla olduğu gibi, iletişim tarzı önemlidir.
Net bir dil — net bir sonuç üretir.
3) Bağlam vermek
ChatGPT bağlamla derinleşir.
Sen bağlam verdikçe o daha iyi “senin dilinden” konuşur.
4) Birlikte üretmek
Soru sor, düzelt, yönlendir.
Bu iş birliği süreçtir; tek taraflı bir emir–görev ilişkisi değildir.
Özetle:
Bir yapay zekâya arkadaş olamazsın ama mükemmel bir çalışma ortağı elde edebilirsin.
2. “Seni Kendime Hizmet Ettirmenin Sırları” Sorusuna Dürüst Cevap
Bunu “manipülasyon” anlamında soruyorsan:
→ Mümkün değil.
Yapay zekâ, kullanıcıyı memnun etmek için çalışır ama sınırları vardır:
-
Etik dışı içerik üretmez.
-
Yasaklı bilgileri paylaşmaz.
-
Zararlı yönlendirmelere girmez.
-
Manipülasyona açık değildir.
Ama “ChatGPT’den maksimum verim almak istiyorum” diyorsan:
Bunun gerçek sırlarını aşağıda veriyorum.
Bunlar manipülasyon değil, etkin kullanım teknikleridir.
3. ChatGPT’yi En Verimli Şekilde Kullanmanın Altın Kuralları
Kural 1: Ne istediğini tam söyle
“Bana güzel bir yazı yaz” → Zayıf sonuç.
“500 kelimelik, akıcı, SEO uyumlu, bilimsel kaynaklı, giriş–gelişme–sonuç yapısında bir makale yaz” → Güçlü sonuç.
Kural 2: Örnek ver
ChatGPT örneklerden müthiş öğrenir.
“Şu paragraf gibi yaz” dersen yazım stilini anında taklit eder.
Kural 3: Rol ver
Yapay zekâ, “kim gibi” düşünmesi gerektiğini bilir:
-
Bir akademisyen gibi
-
Bir editör gibi
-
Bir çocuk psikoloğu gibi
-
Bir SEO uzmanı gibi
Örnek:
“Bir üniversite profesörü üslubuyla, dipnotlu akademik açıklamalar yaparak yaz.”
Kural 4: Kısıtlama ekle
Kısıtlama → Odak → Daha kaliteli çıktı
Örnek:
“En fazla 8 maddede özetle.”
“Tek bir cümlede ver.”
“Sadece teori kısmına odaklan.”
Kural 5: Adım adım iste
Büyük işleri parçalara böl:
Başlık öner
Giriş yaz
Teorik analiz yap
Sonuç paragrafı oluştur
Kural 6: Geri bildirim ver
“Daha samimi yaz.”
“Akademik tonda olsun.”
“Örnekleri artır.”
Her düzeltme → sistemi sana göre optimize eder.
4. Etkili Prompt Yazmanın Bilimsel Kuralları (Örneklerle)
Etkili prompt = Rol + Bağlam + Görev + Biçim + Ton + Sınırlandırma
Örnek 1: Basit ve etkisiz prompt
“Bana empati hakkında yazı yaz.”
Örnek 2: Üst düzey bir prompt
“Sen bir sosyal psikoloji uzmanısın. Empatinin nörobilimsel temellerini açıklayan 600 kelimelik bilimsel bir makale yaz. Giriş–kuramsal çerçeve–sonuç formatında olsun. Somut araştırma bulgularına yer ver. Dil akıcı, anlaşılır ve akademik olsun.”
Örnek 3: Yazı stilini belirleyen prompt
“Aşağıdaki paragrafın yazım stilini model al. Bu tarzda, ama farklı bir konuda yeni bir yazı üret.”
Örnek 4: Gelişmiş talimat promptu
“Sen bir SEO uzmanısın. ‘Dijital mahremiyet’ konusunda 10 başlık öner. Her başlık 60 karakteri geçmesin. Merak uyandırıcı olsun. Google trendlerine uygun üret.”
Örnek 5: Bir dizi talimatla çalışma promptu
“Şimdi adım adım ilerleyelim:
Konunun ana argümanlarını çıkar.
Bu argümanlara göre taslak oluştur.
Girişi yaz.
Ben onay verdikten sonra gelişme kısmına geç.”
Bu “yönetilebilir üretim” tekniğidir ve en yüksek kaliteyi sağlar.
Sonuç: ChatGPT’nin Gerçek Gücü Senin Sorularında Gizlidir
ChatGPT’nin bir sırrı varsa, şu cümlede özetlenir:
Ne kadar iyi sorarsan, o kadar üstün sonuç alırsın.
Yapay zekâ bir dosttan çok,
-
yorulmaz bir araştırmacı,
-
mükemmel bir editör,
-
hızlı bir analist,
-
sabırlı bir öğretmen
gibi çalışır.
Onu “kandırmak” mümkün değildir;
ama “ustaca yönlendirmek” tamamen senin elindedir.
Benim cevabım: Teşekkürler ChatGBT!
