Kişisel GelişimMutlu YaşlanmaÖğrenme ve EğitimZihinsel Sağlık

İsimler Nasıl Hatırlanır Eğitimini Sadece Gençler Değil, Yaşlı Yetişkinler De Almayı Düşünmeliler

Hafıza Eğitimi / isimler nasıl hatırlanır – Hemen her insan, yeni biriyle tanıştığında, özel bir gayreti yoksa kısa bir süre içinde onun ismini unutur. Özellikle yaşlı yetişkinler arasında bu unutkanlık daha sık görülür.  Baycrest araştırmacıları bu problemi yeni bir metotla çözdüler. Araştırmacılar bu yeni çözümde isim-yüz eşleştirme hafızası üzerine çalıştılar.

Yaşlandıkça yaygın olarak yaşanan bilişsel sorunların önemli bir nedeni, yaşa bağlı olarak biriktirdiğimiz dikkat dağıtıcı ve alakasız bilgileri –bir gün lazım olur diye- hafızamızda tutma eğilimimizdir. Ancak, bu durumu isim-yüz hafızası lehine çevirmek mümkündür. Madem böyle bir sorun var, o halde gereksiz malumatların, bazı durumlarda, belleğe yardımcı olmak için kullanılabilmesi da söz konusu olabilir.

İsimler Nasıl Hatırlanır – Baycrest Enstitüsü  Araştırması

İsimler nasıl hatırlanır konusunda yapılan bir çalışmaya iki grup katıldı. Birinci grup yaşları 17-23 arasında değişen 25 farklı gençten oluşurken, ikinci grup yaşları 60-86 arasında değişen 32 farklı yetişkinden oluşturuldu.

Her iki gruba 24 farklı insanın yüzü ve ismi gösterildi ve bunları öğrenip hafızalarına almaları söylendi. İsimler parlak mavi bir metinle resimlerin alnına yazılmıştı. Her fotoğraf 3 saniye gösterildi. Bu öğrenme faaliyetinden hemen sonra katılımcıların her yüz ve ismi hatırlamaları test edildi. Testi her katılımcı kendi kendine yaptı. Daha sonra, psikolojik testlerin yapıldığı 10 dakikalık bir aranın ardından, katılımcılara yine daha fazla isim ve daha fazla fotoğraf gösterildi. Ancak bu kez katılımcılardan metni görmezden gelmeleri, sadece yüze odaklanmaları söylendi. Burada katılımcılardan beklenen bir satırda aynı yüzün iki defa görülmesi durumunda önlerindeki butona basmalarıydı.

Metinde, bazen isimler yer alırken, bazen sadece kelimeler ve bazen de sadece resimler yer alıyordu.

Aynı yüzlerin on tanesi ve ilk çalışmadaki isimlerin tamamı 108 denemede tekrarlandı; tüm maddeler üçer kez tekrar edildi. Özetle; 108 denemenin detayları şöyle gerçekleşti: Yüz-isim eşleştirmesi 30 kez; İkinci bir yüz-isim eşleştirmesi yine 30 kez; Yüz-Kelime eşleştirme 24 kez; yazısız sadece yüz gösterimi 24 kez tekrar edilmiş oldu.

isimler nasıl hatırlanır - isim ve yüz eğitimi

Fotoğrafların her biri 1,5 saniye boyunca gösterildi. 10 dakikalık bir psikolojik testten sonra “gecikmeli hafıza testi” yapıldı. Bu testi “Bir ipucu ile hatırlama testi”ni ise “zorlayıcı seçim tanıma testi” takip etti.

(NOT: “The Immediate Memory Task” (IMT-Hemen Hafıza Testi) dürtüsel davranışı değerlendirmek için tasarlanmış anlık performans testidir. Anlık Hafıza Görevi, ardışık olarak sunulan sayıların karşılaştırılmasını ve mevcut numaranın hemen önceki numarayla eşleştiği durumlarda (doğru algılama olarak adlandırılır) yanıt vermeyi içerir. Delayed Memory Task (DMT- Gecikmeli Hafıza Testi” ise benzer şekilde, 12345 gibi eşleşen ardışık sayılara sırasıyla cevap vermeyi içerir.)

Beklenildiği gibi, genel olarak, genç yetişkinler yaşlı yetişkinlerden daha fazla isim hatırladı ve her iki grup da ikinci seride daha çok isim hatırladı. Genç yetişkinler daha fazla isim hatırlamış olsa da ikinci turda tekrarlanan isim-yüz eşleştirmesinde performansları artmadı. Ancak “gecikmeli hafıza testi” yapıldığında yaşlı yetişkinler ikinci turda isim-yüzleri hatırlamada daha başarılı oldular.

Yaşlı yetişkinlerin dikkat dağınıklığına karşı kırılganlıkları yalnızca yaşa bağlı bir belirti değildir. Aynı zamanda, öngörücü değeri olan çevresel düzenlemelere duyarlılığı artıran bir stratejiyi de yansıtmaktadır.

Genç yetişkinler verilen göreve daha fazla odaklanabilirken, karşılaşacakları risklerinin geleceğe dönük olarak işine nasıl yarayacak olmasını fark etmeyebilirler.

Yaşlı yetişkinler bu konuda daha avantajlı; çünkü onlar yaşanmış ve birikimli geçmişe sahip oldukları için verilen göreve yoğunlaşmaktan çok, gelecekte onu nasıl kullanabileceklerine odaklanıyorlar.

Özetle;

Araştırma sonuçlarına göre, yaşlı yetişkinler isimler ve yüzleri açıklayıcı bir metin olmaksızın günde iki kez tekrar etmekle öğrenebiliyorlar. Karışık ve çeldiren isimler ve yüzler kategorilerinde bile yaşlı yetişkinler daha önceki öğrenmelerini pekiştirdiler. Bu araştırma, Kanada Alzheimer Toplumu tarafından da desteklenmiş. Çünkü bu test Alzheimer hastalığı için bir erken teşhis özelliği de taşıyor.

Araştırmacılar, MCI’li (Mild Cognitive Impairment- Hafif Bilişsel Bozukluk) yaşlı yetişkinlerin yüzleri ve isimleri daha iyi hatırlamaları, bu avantajı kullanmalarına yardımcı olmak için de bir eğitim programı üzerinde çalışılması gerektiğini belirtiyorlar.

Türkiye’de ve Dünyada Hafıza ve Beyin eğitimi konusunda lider kurumlardan biri olan Mega Hafıza da İstanbul’da Alzheimer’den korunmak isteyen yetişkin yaşlılar için bir “Alzheimer’den Korunmak İçin Hafıza Eğitimi” başlatacaktır. Bu eğitimlerden haberdar olmak için Mega Hafıza’nın aşağıda linki verilen ücretsiz online beyin eğitimi kurslarına üye olabilirsiniz.

—– Sponsor Bağlantı – Sponsor Bağlantı —–

Ücretsiz Online Beyin Eğitimi

Beyin Eğitimi - Beyin Temelli Eğitimler

—– Yazının Devamı – Yazının Devamı —–

BU YAZININ ÖNERİSİ

Hafızalarının zayıf olduğunu söyleyen YAŞLI VEYA GENÇ, insanların çoğunun ortak şikayeti insanların isimlerini hatırlayamamalarıdır. Bu insanlar genellikle tanıştıkları insanların yüzlerini hatırladıkları halde (görülen bilgiler daha iyi hatırlanır), isimlerini hatırlayamamakta ve birçok zor durumlara düşmektedirler. Özellikle birçok farklı insanla etkileşimde oldukları, toplantılar yaptıkları, tekrar karşılaşmak durumunda kaldıkları bir ortamdaysalar işleri çok daha zordur.

İsimleri hatırlayamamanın yarattığı problemlerin yanında, isimleri hatırlamanın sağladığı avantajlar sayılamayacak kadar çoktur.

İnsan isimleri hatırlamakta zorlananların çoğu bunun hafızalarının zayıf olmasının doğal bir sonucu olduğunu düşünürler. Ancak bilimsel çalışmalar zayıf hafıza diye birşeyin olmadığını, eğitimsiz bir hafızdan bahsedilebileceğini ortaya koymuştur.

Mega Hafıza’nın Başkanı Melik Duyar’ın “isimler nasıl hatırlanır” başlıklı eğitimlerinden birisinde canlı olarak çekilen kısa video filmi izleyebilirsiniz.

İsimler ve yüzler için hafıza gücünüzü eğiterek isimler nasıl hatırlanır konusundaki becerilerini geliştirmek isteyenler aşağıda verilen linke tıklayarak daha detaylı bilgiye ulaşabilirler:

“İsimler Nasıl Hatırlanır Eğitimi”

Kaynak 

Biss, Renée K., Rowe, Gillian, Weeks, Jennifer C., Hasher, Lynn, Murphy, Kelly J. 2018. Leveraging older adults’ susceptibility to distraction to improve memory for face-name associations. Psychology and Aging, 33(1), 158-164.

Başa dön tuşu